İleriye ve Geriye Ket Vurma Nedir? Örnekleri Nelerdir?

Ket vurma nedir? Bilişsel psikolojinin çok yakından ilgilendiği bir konudan bahsetmek istiyorum: İleriye ve geriye ket vurma. Bildiğiniz üzere bilişsel psikoloji daha çok davranışlarla ilgilenir ve bunların altında yatan sebepleri araştırır. Peki, ileriye ve geriye ket vurma nedir? Örnekleri nelerdir?

Aslında günlük hayatta yaptığımız her davranışın, hareketin, düşüncelerimizin psikolojide bir karşılığı bulunuyor. Örneğin, bazen aklımız karıştığında bunun nedenini anlayamıyoruz. İşte bu bahsedeceğim kavramlar size yardımcı olacak. Şimdi sizlere ileriye ket vurma ve geriye ket vurma ile ilgili bilgilerden bahsedeceğim.

İleriye ve Geriye Ket Vurma Nedir?

Ket vurma psikolojide şu şekilde açıklanır: Bir öğrenmenin kendinden önceki ya da sonraki öğrenmeyi unutturması veya karıştırmasıdır. Ket vurma da ileriye ve geriye olmak üzere ikiye ayrılıyor. Öğrenilen iki bilgiden daha önce öğrenilmiş olanın yeni olanı unutturması ya da karıştırması durumuna ‘ileriye ket vurma’ denir.

Yeni öğrenilen bilginin eski öğrenilen bilgiyi unutturması ya da karıştırmasına da ‘geriye ket vurma’ denir. Kısaca özetlemek gerekirse; yeni öğrendiğiniz bilgi yüzünden eski bilgiyi unutuyor ya da karıştırıyorsanız ‘ileriye ket vurma’, eski bilgiyi yeni bilgi yüzünden karıştırıyorsanız da ‘geriye ket vurma’ olarak adlandırılıyor.

İleriye ve Geriye Ket Vurma Örnekleri Nelerdir?

Sizlere bu iki kavramı birkaç örnekle anlatmak istiyorum. İlk önce ileriye ket vurma örneklerinden başlayacağım:

• Yeni yıla girdiğimizde uzun bir süre önceki senenin tarihini atarız. Örneğin, yeni bir yıla girdiğimizde mesela 2025 ilk zamanlar tarih yazacağımızda 2025 yerine 2024 yazarız.
• Uzun yıllardır aynı telefon numarasını kullanıyorsunuz. Onu iptal ettirdiniz ve yeni bir hat aldınız. Fakat numaranızı söylerken yenisini değil eskisini söylüyorsunuz ya da karıştırıyorsunuz.

Yani yeni edinilen bilgiler, eski bilgilerinizi karıştırmanıza sebep olabilir. Şimdi de geriye ket vurma örnekleri vereceğim:

• Yeni bir şarkının sözünü öğrendikten sonra benzer bir şarkının sözlerini unutabilirsiniz.
• Lise son sınıfta öğrendiğiniz bilgilerden sonra Lise 3’te öğrendiğiniz bilgileri unutabilirsiniz ya da karıştırabilirsiniz.

İleriye ve geriye ket vurma nedir? Örnekleri nelerdir? Öğrendik. Bu bilgilerden yola çıkarak artık ileriye ve geriye ket vurma hakkında daha fazla bilgi sahibisiniz. Biraz karışık gelebilir fakat hayatın içinden birkaç benzer örnek bulursanız anlamanız ve ikisini ayırmanız daha kolay olacaktır.