Fiili Hizmet Süresi Zammından Kimler Yararlanabilir?
Fiili hizmet süresi zammı, tehlikeli ve ağır işlerde çalışanları kapsayan düzenlemeye verilen isimdir. Bazı sektörler ve yaşam koşulları özelliği gereği diğerlerine göre daha tehlikeli ve yıpratıcıdır. Ağır işler çalışanın yaşam süresini ve yaptığı işi zorlaştırdığından dolayı hastalıklara karşı direnme gücünü etkileyebilir. Dolayısıyla fiili hizmet süresi zammı, bu gibi işlerde çalışanların emeklilikte avantajlı olmasına katkı sağlar.
Fiili hizmet süresi zammından kimlerin ve ne şekilde yararlanabileceği kanun koyucu tarafından açık ve net bir şekilde ifade edilmiştir. Çalışanlar bu işlerde hizmet vermekte zorlanıyor olsalar da emeklilik ve maaş gibi ayrıcalıkları olduğu için avantaj kabul ederler.
Ağır ve tehlikeli işler çalışanlara daha cazip hale getirebilmek amacıyla genellikle yüksek ücret politikasına sahiptir. Ücrete ek olarak emeklilik süresinin de kısalmış olması çalışanın daha fazla ilgi duymasına neden olur.
Fiili Hizmet Süresi Zammının Anlamı Nedir?
Her çalışanlar kendisine sunulan imkanlar doğrultusunda hizmet verir. Ağır işlerde çalışanlar için oluşturulmuş ek imkan ve haklar ise çalışma hayatı açısından oldukça önemlidir. Fiili hizmet süresi zammı ise çalışanın yıpranma süresi göz önünde bulundurularak adlandırılmıştır. 4A ve 4C kapsamında sigortalı olarak çalışanlar bu hakkı elde edebilirler. Onlara yapılacak zam ise 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kapsamında planlanarak düzenlenir.
Fiili hizmet süresi zammı 1 yıl olarak uygulanır. Bu süre farklı iş kollarına göre belirlenir ve bu sayede sigortalının prim ödeme gün sayısı azalabilir ve eksilebilir. Buradan yola çıktığımızda ise yukarıda da belirtmiş olduğumuz erken emeklilik ve daha fazla maaş alma durumu ortaya çıkar. 4A ve 4C kapsamında ağır işte çalışan bir işçi yıpranma payı alarak erken emeklilik hakkı elde edebilir.
Fiili Hizmet Süresi Zammından Kimler Faydalanır?
Fiili hizmet süresi zammından kimlerin faydalanabileceği de yine merak konusudur. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bu gibi işlerde çalışan kişilerin 4A ya da 4C kapsamında sigortalı olması gerekir. 4A sigortalılık özel sektörde çalışan işçileri 4C ise kamu kurumlarında çalışan işçileri kapsar.
Ağır işlerde çalışan işçiler üç yıldan fazla olmamak koşuluyla yaş haddinde indirim uygulanabilir. Bu indirimin uygulanabilmesi içinde çalışanın bazı şartlara sahip olması gerekiyor. Bu şartlar ise işe göre değişiklik gösterir. Aşağıda fiili hizmet süresi kapsamında değerlendirilen iş kolları belirtilmiştir.
Yer Altında Çalışan İşçiler
Yer altında çalışanlar yani madenciler içinde bulundukları çalışma koşullarından dolayı tehlikeye açık olarak hizmet verirler. Dolayısıyla bu insanların yaşam koşullarının da ağır olması erken emeklilik hakkı elde etmesine imkan sağlar. Yer altında çalışan işçilere eklenecek olan süre her yıl için 180 gün olarak belirlenmiştir. Bu süre diğer işlerde çalışanlar için 3600 gündür.
Yer altında çalışan madenciler için verilmiş olan ek haklar yalnızca erken emeklilikle ilgili değildir. Bu kişilerin dolgun maaş almaları söz konusu olduğundan emekli olduklarında alacakları ek ödemelerle de yaşam standartlarının daha yüksek olmasına imkan sağlanmış olur.
Aşağıda fiili hizmet süresi zammından faydalanabilecek iş kolları ve eklenecek gün sayıları belirtilmiştir.
- Kurşun ve arsenik işleri 60 gün eklenecek.
- Cam fabrika ve atölyeleri 90 gün eklenecek.
- Cıva üretimi işleri sanayii 90 gün eklenecek.
- Çimento fabrikaları 60 gün eklenecek.
- Kok fabrikalarıyla termik santraller 60 gün eklenecek.
- Alüminyum fabrikaları 60 gün eklenecek.
- Demir ve çelik fabrikaları 90 gün eklenecek.
- Döküm fabrikaları 60 gün eklenecek.
- Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler 90 gün eklenecek.
- Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler 90 gün eklenecek.
- Su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler 60 veya 90 gün eklenecek.
- Türk Silahlı Kuvvetlerinde, Jandarma Genel Komutanlığında ve Sahil Güvenlik Komutanlığında 90 gün eklenecek.
- Emniyet ve polis mesleğinde, Milli İstihbarat Teşkilatında 90 gün eklenecek.
- İtfaiye veya yangın söndürme işleri 60 gün eklenecek.
- Basın ve gazetecilik mesleğinde 90 gün eklenecek.
- Türkiye Radyo Televizyon Kurumu 90 gün eklenecek.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi ile Cumhurbaşkanlığı 90 gün eklenecek.
- Ceza infaz kurumlarında 90 gün eklenecek.
- İnsan sağlığına ilişkin işler 60 gün eklenecek.