10 Ortak Madde: Dünyada Sokak Köpekleri İçin Nasıl Hukuki Düzenlemeler Yapıldı?

AK Parti’nin sokak hayvanlarına yönelik kanun teklifi hazırlıklarında sona gelindi. Teklife göre, sokak hayvanları için İngiltere modeline benzer bir yöntem hayata geçirilecek. Sokak köpekleri önce sahiplendirilmeye çalışılacak. Bunun için 30 gün süre tanınacak. Bu süre zarfında sahiplenilmeyen köpekler itlaf edilecek.

Konuyla ilgili tartışmalar tüm hızıyla devam ederken, Twitter’da Avukat Gönenç Gürkaynak, dünyanın farklı ülkelerinde sokak hayvanlarıyla ilgili getirilmiş olan mevzuatları inceleyip kapsamlı bir kaynak çıkardı.

“Elbette ‘başka milletler ne yaptılarsa doğrusunu yapmışlardır’ diyecek değiliz ama dünya üzerinde bu konu ile ilgilenen tek ulus bizmişiz gibi bir körlük içinde tartışmamız da anlamsız.” diyen Avukat Gönenç Gürkaynak, hukuki olarak 10 ana unsurun hassasiyet ve karar noktası haline getirildiğini aktardı.

Sokak hayvanları konusunda dünyada hassasiyet gözetilen 10 ortak husus şöyle 👇

(1) Veteriner hekim tarafından özellikle acı çekmekte olduğu yahut saldırganlığı sebebiyle sahiplendirilmesi ihtimalinin hepten mevcut olmadığı teyit edilen köpekler dışında hiçbir köpeğin uyutulmasına elveren mevzuat yok.

(2) Uyutma konusu fevkalade istisnai bir son çare olarak değerlendirilmiş. Mevzuat çalışmasına “toplayıp uyutalım mı, sokakta besleyelim mi?” ekstremlerinde bakan bir hukuk rejimine denk gelmedim. Esas olarak başıboş köpeklerin devletle sözleşmeli olarak çalışan ve hayvan hakları kuruluşlarının denetimine de şikayetine de açık barınaklara alınmasına odaklanılmış.

(3) Başıboş köpeğin tanımı hassasiyetle yürütülmüş. Mevzuat çalışmalarında üzerinde en çok görüş toplanan ve en fazla tartışma yaşanan iki konudan biri başıboş köpeğin tanımı olmuş. Diğeri de başıboş köpeğin kayıtlı ve şeffaf biçimde barınağa götürülmesi ve gereğinde herhangi bir vatandaşın köpeğin izini sürerek durumunu sorgulayabileceği kayıt sisteminin açılması.

(4) Kaybolan sahipli köpeklerin başıboş köpek zannedilmemesi için tedbir alınmış.

(5) Çip ve tasma başta olmak üzere çeşitli tanıma yöntemleri mecburi hale getirilmiş.

(6) Başıboş köpeği hangi şartlarda alıkoyabileceği yahut barınağa götürebileceği sınırlayıcı olarak sayılmış olan birimin çalışanlarının vatandaş tarafından alıkoyma yahut barınağa götürme anında nasıl kimlik tespitine tabi tutulabileceği düzenlenmiş.

(7) kendisine kamu görevlisi süsü vererek bir başıboş köpeği bulunduğu yerden götüren kişilere ciddi caydırıcı cezalar getirilmiş ve bu cezaların uygulanmasında amacın ne olduğu konusuna bakılmamış.

(8) Sahipli köpeği başıboş hale getirecek işlemler yapan (mesela bir köpeği ormanlık alanda yahut sokakta bırakmak suretiyle onu başıboş hale getiren) her kişiye ve başıboş köpeklere eziyet eden (dövüştürmek elbette eziyet tanımına dahil) her kişiye fevkalade caydırıcı cezalar getirilmiş.

(9) Esas vurgu başıboş köpeklerin sahiplendirilmesinde olduğu için, şehrin belli bir yerini kendine mesken tutmuş bir başıboş köpeğin artık orada olmadığını fark eden yahut alıkoyularak barınağa götürüldüğünü öğrenen vatandaşın o spesifik köpeğin izini sürerek onu bulabilmesi için şeffaflık ve kayıt mekanizmaları getirilmiş. Aynı mekanizmalar köpeklerin hangi şartlar altında tutulduğunu somut bir köpek üzerinden denetlemek isteyen vatandaşa da kolaylık sağlamakta.

(10) bu mevzuatların çoğunda sade vatandaş önemli bir denge mekanizması haline getirilmiş. Köpek götürülürken kullanılan yöntemler yahut yapılan muamele hakkında da köpeğin içinde olduğu koşulların incelenmesi imkanı bakımından da, ciddi şikayet mekanizmaları kurulmuş.

Kaynak 👇