Transhümanizm Nedir? Ne Değildir?

Transhümanizm, 15. yüzyılda ortaya çıkan hümanizm akımının bir uzantısı olan entelektüel ve kültürel bir harekettir. Bu teori ilk 1957 yılında İngiliz biyolog Julian Soreli Huxley tarafından kaleme alınsa da, terimin çağdaş anlamı 1980’lerde California tabanlı bir grup gelecek bilimcisi, bilim adamı ve sanatçının o zamana kadarki gelişmeleri düzenleyip transhümanist hareketi oluşturmasıyla başlamıştır. Transhümanizmin kelime anlamı ‘’geçiş insanı’’ demektir.

Bu akımın temel amaçlarından biri; ortalama 70-80 yıl olan insan ömrünü, insanın yaşam standardını ve verimliliğini düşüren hastalıklara çözüm bularak 120-130 yıla kadar çıkarmaktır.

Transhümanizme göre yaşlanmayı durduracak aşılar geliştirilmeli ve insanın bağışıklık seviyesini çok daha güçlü hale getirecek ilaçlar üretilmelidir.

Bu akımın bir diğer hedefi ise insanı insanüstü bir seviyeye çıkarmaktır (human-posthuman). Bu akıma dahil olan bireyler biyoteknoloji ve moleküler biyoloji ile insan beyninin daha efektif bir şekilde kullanılabileceğini ileri sürmektedirler.

Transhümanizm ve posthümanizmi birbiriyle karıştırmamak gerekir. Her ne kadar bu iki akımı eş anlamlı gören ekoller bulunsa da, ikisi birbirinden tamamen farklıdır. Aralarındaki en bariz farklardan biri ise transhümanizmde insanı posthuman seviyesine çıkarmak için nanotik, genetik mühendisliği ve enformatik gibi alanlardan faydalanılması gerektiği öne sürülürken, posthümanizm ahlaki değerleri de içinde bulunduran bir akımdır.

Posthümanizm, kısaca insanın kendi eliyle yaşadığı gezegenin sonunu getirmekte oluşuna bir tepkidir.

Transhümanizm ise tam aksine, aydınlanma geleneğini takip eder ve insanın ‘iyileştirilebilir’ özelliklerine odaklanır. Bu odaklanma, “teknolojiler vasıtasıyla insanın biyolojik kapasitelerinin ve sosyal koşullarının radikal dönüşümünü olumlayan bir duruş” olarak tanımlanabilir.  Buradan anlayacağımız üzere, transhümanizmle posthümanizmin ve diğer hümanizm ekollerinin ortak noktası insanın merkezde olmasıdır.

Özetleyecek olursak; transhümanizm hümanizmin devamı niteliğini taşırken, posthümanizm, aynı zaman aralığındaki gelişmeler doğrultusunda hümanizmin ayrıştırıcı ve ötekileştirici özelliklerinin bir eleştirisini sunmaktır.