Terörsüz Türkiye: Zor Olanı Denemek (Kısa Başlık)

Uzun yılların güvenlik odaklı yaklaşımı içinde, Türkiye artık kanı durdurmaya ve silahları susturmaya odaklanan yeni bir dönemin eşiğinde. Bu süreç, sadece güvenliği yenilemekle kalmıyor; demokrasi, ekonomi ve toplumsal dayanışmayı da güçlendirme iddiasını taşıyor.

Meclis Komisyonu: Siyasette Nadir Uyum Meclis’te kurulan Millî Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, farklı ideolojik hatları bir araya getiren bir buluşma alanı oluşturdu. AK Parti, CHP, MHP, DEM Parti, Saadet, Gelecek, DEVA ve Yeniden Refah gibi partilerin ortak yüzünü ortaya koyan bu yapı, terörle mücadeleyi yalnızca askeri bir soru olarak görmekten çıkıp toplumsal, hukuki ve sosyoekonomik boyutlarıyla ele almayı hedefliyor. Toplantılarda mağdurlar, emekli askerler, hukukçular ve akademisyenler dinleniyor; bu da yıllardır süregelen sert çatışmalı dilin yerine dinleme ve anlamaya dayalı bir yaklaşımı getiriyor. İYİ Parti, yönteme dair bazı çekincelerini korusa da genel tablo, uzlaşma arayışını yansıtıyor ve ortak toplumsal sözleşme ihtiyacını güçlendiriyor.

İmralı Heyeti ve Bahçeli’nin açıklamaları Sürecin kritik bir ayağı, İmralı heyetinin sürdürdüğü temaslar olarak görünüyor. Öcalan’la yapılan görüşmelerde, silah bırakma ve çekilme takvimine dair değerlendirmeler yürütülüyor; ancak ayrıntılar sınırlı biçimde kamuoyuna aktarılıyor. Devletin kriz yönetimi şimdi yalnızca terörü sonlandırmaya değil, kök nedenleri kökten ele alıp kalıcı barışı tesis etmeye yöneliyor. Bu akışta MHP Genel Başkanı Bahçeli’nin milliyetçi meşruiyeti güçlendiren rolü dikkat çekiyor. 4 Kasım 2025’te Meclis Grup Toplantısı’nda Bahçeli’nin, “Milletvekilleri İmralı’ya gitmelidir, MHP heyete katılmaya hazırdır.” sözleri, diyalog kanallarına yönelik açık bir desteği gösterdi. Toplantı sonrasında Demirtaş hakkındaki AİHM kararına ilişkin görüşler de toplumsal uzlaşının araçlarından biri olarak öne çıktı. Bu iki adım, konuşmanın zayıflık değil devlet olgunluğu olduğu yönündeki algıyı güçlendirdi ve toplumsal normalleşmeyi hızlandırdı.

Demokratikleşme: Farklı Sesler, Ortak Zemin Sürecin bir diğer merkezi, toplumsal kimliklerin kendini ifade etme serbestliğini artıran demokratikleşme dinamiğidir. Artan ifade özgürlüğü, aidiyet duygusunu güçlendiriyor; farklı kanatlar, karşılıklı saygı ve siyasi katılımın güçlenmesi yönünde adımlar atıyor. MHP ve AK Parti, terörle mücadelede koşulsuz silah bırakma yaklaşımını benimsiyor; CHP ve DEM Parti ise özgürlükler, yerel yönetimlerin güçlendirilmesi ve katılımın genişlemesiyle kutuplaşmanın azalacağını savunuyor. Bu denge, uzun süredir görünmeyen bir uzlaşı havası yaratıyor; güvenlik endişeleri azalırken, özgürlük alanları genişliyor ve dil yumuşuyor. Medyada nefret dilinin yerini hak temelli tartışmalar alıyor; siyaset ise müzakere yönünde evriliyor ve bu dönüşüm toplumsal barışın psikolojik altyapısını güçlendiriyor.

Güvenlik: Dış tehditleri azaltırken iç istikrarı güçlendirmek Güvenlik yaklaşımı, şiddet eylemlerinin düşürülmesini hedefliyor ve devletin kapasitesini iç kalkınma, hukuk reformları ve kurumsal güçlenme yönünde yönlendiriyor. Savaş söylemi yerini barış stratejisine bırakırken, güvenlik bürokrasisinin profesyonelleştirilmesi, yerel güvenlik-toplum ilişkilerinin onarılması ve hesap verebilir denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi öne çıkıyor. Ancak güvenlik yalnızca iç meselelerle sınırlı değil; Suriye, Gazze ve bölgesel güvenlik dinamikleri Türkiye’nin istikrarını koruma ihtiyacını artırıyor. Nispeten karmaşık bir ekosistemde, içerideki normalleşmeyi sürdürülebilir kılmak için sınır ötesi tehditlere karşı da koordineli bir strateji uygulanıyor.

Ekonomi: Barışın ekonomik getirileri Barış, yalnızca bir ideali değil, rasyonel bir kalkınma planını da destekliyor. Silahların sustuğu günler risk algısını düşürüyor, yatırım iştahını canlandırıyor; kamu ve özel sektör borçlanma maliyetlerini aşağı çekiyor. Düşen güvenlik riskleri imalat, lojistik, turizm ve tarım gibi alanlarda yatırım artışına yol açıyor; genç istihdamı destekleniyor. OSB’ler doluluk oranlarını yükseltiyor, bölgesel tedarik zincirleri güçleniyor ve iç göç baskısı azalıyor. Ayrıca güvenlik harcamalarındaki verimlilik daha çok eğitime, sağlığa ve teknolojiye yönlendirilerek sürdürülebilir büyümeyi destekliyor. Barış, büyümeyi tetikleyen bir unsur olarak, demokrasi ve güvenlik adımlarını tamamlayıcı nitelik taşıyor.

Eksiler ve Riskler: Şeffaflık ve taviz dengesi Süreç doğası gereği kusursuz değildir; bazı çevreler devletin aşırı tavizler verdiği endişesini taşıyabilir. Ayrıca, örgütsel hareketler arasındaki uyumsuzluklar güven erozyonuna yol açabilir. Hukuki altyapı güçlendirilmeden ilerlemek zorludur; TMK ve infaz mevzuatında güncellemeler, silah bırakma süreçlerinin denetimli biçimde işlemesini gerektirir. Şeffaflık kritik bir başlık olarak ortaya çıkıyor: kamuoyunun sürece dair bilgilendirilmesi ve hesap verebilir denetim mekanizmalarının çalışır olması güveni pekiştirir. Ancak, bazı operasyonel güvenlik ihtiyaçları nedeniyle tüm ayrıntıların açık oturumlarda tartışılması zor olabilir; aslında önemli olan doğru adımların doğru zamanda atılması ve denetlenebilirliktir. Bu ince ayar, sürecin kaderini belirler.

Umudu Korumanın Önemi Tüm zorluklara rağmen, Türkiye’nin barış arayışı bugünlerin en değerli girişimlerinden biri olarak öne çıkıyor. Silahların susması kolay değildir; önemli olan öfkeyi dizginlemek ve yarını inşa etmek için sabırla adım atmaktır. Toplumun geniş kesimleri “Bir daha kan akmasın” diyerek bu süreci toplumsal olgunlaşmanın bir parçası olarak görüyor. Barış, çatışmanın bitmesiyle sınırlı kalmayıp hatırların onarılması ve vicdanınRestorasyonu anlamında ortak bir dil haline geliyor.