Örtülü Ödenek Nedir? Ne İşe Yarar?

Ülkelerin gizli tutulması gerekiyor olan harcamaların devlet bütçesinden tahsil edilmesine örtülü ödenek denir. Devletlerin Cumhurbaşkanları ya da başbakanları bu ödeneğin kullanılması görevini ifa eder. Pek çok ülkede kanunlar ile de belirtilmiş ve sınırları konulmuş olan örtülü ödenek, nereye harcandığı konusunda halka bilgi verilmek zorunluluğu olmayan bir ödenek türüdür.

Örtülü ödenek kapsamında yapılacak olan ödemeler herhangi bir bürokratik süreçten geçmezler. Herhangi bir kontrol organına bağlı olmadan harcanabilen örtülü ödenekler, belli bir konu ya da proje için de tahsil edilemez özelliğe sahiptir. Örnek vermek gerekirse, ülkemizde örtülü ödeneğin kullanımı TBMM onayından geçmez ve sayıştay tarafından denetlenemez.

Dünyanın birçok ülkesinin kanununda yer alan örtülü ödenek genellikle istihbarat, kamu güvenliği ve savunma sanayi için kullanılır. Dilerseniz şimdi örtülü ödenek kullanım alanları ve ne kadar gerekli olduğundan birazcık bahsedelim.

Örtülü Ödeneğin Kullanım Alanları ve Gerekliliği

Örtülü ödenek çoğunlukla istihbarat harcamaları için kullanılır. Özellikle milli güvenlik alanında denetlenmemesi, içinde bulunulan girişimlerin başka devletler tarafından fark edilmemesini sağlar. Savunma ve istihbarat gibi alanlarda bu ödeneğin kullanılması, bu ve buna benzer alanlarda atılacak alanlarda zaman sınırlaması olduğundandır.

Herhangi bir bürokratik veya siyasi engele takılmadan gereken harcamaların hızlı biçimde yapılabilmesi bu durumu zorunlu kılmıştır. Son olarak kanunda örtülü ödenek ve örtülü ödeneğin miktarları konusunda bir değinelim.

Kanunda Örtülü Ödenek ve Örtülü Ödeneğin Miktarı

Cumhurbaşkanlığına tahsis edilen yıllık bütçenin içinde yer alan örtülü ödenek her ülkenin ekonomik yapısına göre tutar olarak farklılık gösterir. Bir yıllık bütçe içinde bulunan ödenek tutarının aynı yıl içinde harcanması gerektiği gibi bir zorunluluk bulunmaz.

Ülkemizde örtülü ödenek, 5018 numaralı kanunun 24. Maddesinde belirtilmiştir. Ülkemizde yakın zamanda geçilmiş olunan başkanlık sistemi ile örtülü ödenek kullanma hakkın yalnızca Cumhurbaşkanlığına aittir.

Türkiye’de çok sık eleştiri kaynağı olan bu ödenek, miktarının cumhurbaşkanı tarafından çok yüksek şekilde belirlenmesi ve yalnızca cumhurbaşkanlığınca hazırlanması nedeni ile tartışma kaynağı olmayı sürdürüyor.

Bu yazımızda kısaca, örtülü ödenek nedir? Nasıl kullanılır? ve Ne işe yarar? gibi konulardan bahsetmeye çalıştık. Örtülü ödenekle ilgili yazımız bu kadardı, konuyla ilgili soru ve görüşlerinizi bizlere bahsetmekten çekinmeyin.