Evrimsel Psikolojiye Göre Sevgi

Yüzyıllar boyunca insanlar birbirlerine onu nasıl sevdiğini gerek şiirlerle gerek şarkılarla dile getirmiştir. Ancak psikologlar bu konunun nasılıyla değil nedeniyle ilgilenmektedir. Birçok psikolog ise bu sorunun yanıtını evrimsel yaklaşımla verir. Evrimsel psikolojinin temellerine göre bir hayvanın uygun olup olmadığı üremedeki başarısıyla yani genlerini  bir sonraki kuşağa aktarma becerisiyle ölçülür.

Psikologlar ise bu biyolojik kavramı sosyal davranışlarla bağdaştırarak sosyal davranışları doğal seçilim ilkeleri doğrultusunda zamanla evrim geçiren genetik etmenler bağlamında açıklamayı hedefleyen evrim psikolojisini kurulmuştur.

Üreme durumu kadınlar için zaman, enerji ve çaba açısından masraflıdır. Gebelik, doğum, daha sonra olgunlaşana kadar bebek bakımı her aşamasında zorludur. Dolayısı ile üreme ciddi bir iş olmakla beraber kadınlar kurama göre ne zaman ve kiminle üreyeceğini dikkatli seçmek durumundadır. Öte yandan üremenin erkek açısından fazla masrafı yoktur. Hayvan dünyasında erkeğin üreme başarısı yavru sayısı ile ölçülürken dişilerin üreme başarısı yavruların her birini yetişkin hale gelene dek başarılı bir şekilde büyütmektir.

Konunun aşık olmakla ilgisi ise David Buss ve meslektaşlarının bu evrimsel yaklaşımını erkek ve kadınların romantik ilişkilerdeki farklı stratejiler belirlemesini açıkladığını savunuyor. Buss’a göre bir eş bulabilmek için kişinin karşı tarafa kaynaklarını yani potansiyel eşlere çekici gelecek özelliklerini göstermesi gerekmektedir. Yüksek üreme bedeli ile yaşayan kadınlar çocuk yetiştirmek için gerekli kaynakları sunabilecek ve ona yardımcı olabilecek bir erkek arayacaktır.

Erkekler ise başarılı bir şekilde üreyecek kadınlar arayacaktır. Yaş ve sağlık üremeye uygunluğun belirtileri olduğu için erkekler kadının fiziksel görünümüne bakacaktır. Kadınlar ise erkeklerin ekonomik ve kariyer durumlarına bakacaktır çünkü bu özellikler çocuklarının gereksinim duyacağı kaynakları temsil etmektedir.

Birçok çalışma bu öngörüleri desteklemektedir. Örneğin Bass ve meslektaşları 37  ülkede 9 binden fazla yetişkine eş seçerken hangi özellikleri daha önemli ve istenmekte olduğunu sormuştur. Araştırma sonuçlarına bakıldığında genel olarak kadın katılımcılar potansiyel bir eşte hırs, üretkenlik ve para kazanma yeteneğine ,erkeklere oranla, daha fazla değer verdiği görülmüştür.

Erkeklerin ise ,kadınlara oranla, fiziksel görünüme daha fazla değer verdikleri görülmüştür. Bununla birlikte kadın ve erkeklerin listelerinde en üst sıralarında yer alan özellikler aynıydı; dürüstlük, güvenilirlik ve hoş bir kişilik bu özellikler arasındaydı. Diğer tarama çalışmalarında erkeklerin kendilerinden daha genç eşleri, kadınların ise kendi yaşlarına yakın eşleri tercih ettikleri görülmüştür. Üniversite öğrencilerinden romantik eşlerinin kendinden cinsel olarak ve duygusal olarak aldattığını hayal etmeleri istendiğinde erkeklerin cinsel falan düşüncesine daha çok sinirlenirken kadınların görevde duygusal sadakatsizliği daha çok sinirlendi görülmüştür. 

Erkeklerin eşte fiziksel çekiciliğe önem vermesinin öğrenilmiş olabileceği de düşünülebilir; yıllar boyunca reklamlar ve basın yayındaki imgeler tarafından koşullanan erkekler kadında güzelliğe, cinsel ilişkide eğlenceye önem vermeye başlamış olabilir. Benzer araştırmalarda evlilik için değil, cinsel ilişki için potansiyel eş arayan kadınların da fiziksel çekiciliğe erkekler kadar önem verdiği görülmüştür.

Steven Gangestad farklı ülkelerde kadınların mali kaynaklara erişim derecesi ile eş arayışında erkekte fiziksel çekiciliği önemli ve değişken olarak görmelerinin derecesi arasında korelasyon ilişkisi kurarak hipotezini test etmiştir. Gangestad bu iki durum arasında şöyle bir bağlantı kurulmuştur: Bir kültürde kadınlar ne kadar ekonomik güce sahip ise kadınların erkeklerde fiziksel çekicilik ile ilgilenme oranı da o denli artar.

Kuzeydoğuda yaşayan yaklaşık 1000 genç yetişkinin katıldığı bir araştırma sonucunda varlıklı ailelerinden gelen insanların ,ister kadın ister erkek olsun, kendileri gibi varlıklı eşleri tercih ederken benzer şekilde fiziksel olarak çekici erkek ve kadınların da kendileri gibi güzel ya da yakışıklı bir eş bulmak istedikleri görülmüştür. Örneklerde de görüldüğü gibi insanlarda eş seçimini tartışırken doğuştan gelen tercihler ve kültürel norm ve cinsiyet rollerinden tamamen ayırmak zordur.