Diyarbakır Müzesi’nde İlk Emojili Mezar Taşı: Ziyarete Açık

Diyarbakır Müzesi’nde restorasyonu tamamlanan ve “Emojili asker mezar taşı” olarak adlandırılan bazalt eserin ilk ziyaretine açılışı gerçekleştirildi. İçkale Müze Yerleşkesi’nin Sur ilçesinde, 1934 yılında kurulan Diyarbakır Müzesi’nde bulunduğu dönemde çevre illerden getirilen çok sayıda tarihi eser, uzun süredir fiziki koşullar nedeniyle sergilenemiyordu. Proje kapsamında bu taşlar müze bahçesinde ziyarete açılarak sergilenmeye başlandı.

Söz konusu taş, dünyanın ilk emojili asker mezar taşı olarak nitelendirilirken, 1934 yılından beri müze deposunda korunan eserler arasındaydı. Restorasyon sonrası ziyaretçilerle buluşan bazalt taşının, savaşa gitmiş ve hayatını kaybetmiş bir askere ait olduğu değerlendiriliyor. Yüz hatları, kaş ve göz detayları ile ağız kısmındaki korku ve telaş ifadesi, taşı diğer örneklerden ayırıyor.

Tarihçi ve Müze Müdür Vekili Müjdat Gizligöl ise yaptığı açıklamada, Diyarbakır Müzesi’nin Türkiye’nin en eski ve köklü müzelerinden biri olduğunu, kurulduğu yıllarda bölgede başka müze bulunmadığı için birçok eserinin buraya getirildiğini belirtti. 36 bin 352 envanter üzerinde yer alan taş eserler arasında bu örneğin özel bir konuma sahip olduğunu vurguladı. Fiziki koşullardan ötürü taş eserleri sergileme imkanı bulunmadığını, ancak yeni proje ile birlikte bu eserleri bahçede sergilemeye başladıklarını söyledi.

Mezarlık taşları geçmişte insan ve hayvan figürlü tasvirlerle dikkat çekerken bu taş, birebir duyguyu yansıtması açısından nadir bir örnek olarak öne çıkıyor. Bazalt taşından yapılmış olan bu mezar taşı, savaşta kaybeden bir askere aittir. Eserin başında miğfer bulunması, göz ve kaşların belirginleşmesi ile ağızdaki korku ifadesi taşın karakterini pekiştiriyor ve bu yönüyle “Emojili asker mezar taşı” olarak adlandırılmasına yol açıyor. Restorasyonun ardından, taş günümüze eksiksiz ulaşmış durumda ve bahçede ziyaretçilerle karşılaşmaktadır.

Diyarbakır Müzesi’nde tamamlanan restorasyonla yeniden görücüye çıkan ve “Emojili asker mezar taşı” olarak adlandırılan bazalt eser ilk kez ziyaretçilerle buluştu. İçkale Müze Yerleşkesi’nde, 1934 yılında kurulan ve kentteki en eski müzelerden biri olan Diyarbakır Müzesi, dönemin koşulları gereği çevre illerden getirilen yüzlerce tarihi esere ev sahipliği yapıyordu; fakat bazı taş eserler fiziki nedenlerle uzun süre sergilenememişti. Proje, bu eserleri bahçede ziyaretçilere açmayı amaçladı.

Taş, dünyanın ilk emojili asker mezar taşı olarak nitelendirilmekte ve 1934 yılından itibaren müze deposunda saklanıyordu. Restorasyonun ardından taş, müzenin bahçesinde sergilenmeye başlandı. Savaşa giden ve hayatını kaybeden bir askere ait olduğu değerlendirilen bazalt taşının yüz hatları, kaş ve göz detayları ile ağzındaki korku ifadesi, taşı diğer mezar taşlarından farklı kılıyor.

Güncel açıklamada, Diyarbakır Müzesi’nin Türkiye’nin en eski ve köklü müzelerinden biri olduğuna dikkat çekildi. Yıllar içinde çok sayıda eser buraya getirildi ve 36 bin 352 adet envanterin bulunduğu belirtildi. Fiziki koşullardan dolayı taş eserlerin sergilenemediğini ifade eden Müze Müdür Vekili Müjdat Gizligöl, yeni projeyle birlikte taşların bahçede ziyaretçilere sunulduğunu kaydetti. Tarihte insan ve hayvan figürlü mezar taşlarının sıkça görüldüğünü ancak bu taşın duyguyu birebir yansıtması bakımından nadir olduğuna vurgu yapan Gizligöl, taşın korku ve endişeyi doğrudan ifade ettiği için bu şekilde adlandırıldığını belirtti. Taşın başında görünen miğfer, gözler ve kaşlar ile korku ifadesinin taşın karakterini güçlendirdiğini ve günümüze eksiksiz olarak ulaştığını sözlerine ekledi.