Türkiye’de Başarıları İle Tarihe Adını Kazımış 5 Kadın

Kadın toplum içerisinde pek çok role bürünmeyi başarmıştır. Kimi zaman bir anne olup yarınları emanet edeceğimiz çocukları yetiştirmiş, kimi zaman bir iş kadını olup dünyaya
açılmış ve adını kitaplara yazdırmayı başarmıştır , kimi zamansa sanatla birleşip hep biraz iyileştirilmeyi bekleyen ruhlarımıza dokunmuştur… Bu liste kadınlarımızın başarılarına göre uzatıla da bilir kısa kestirilip noktalanabilir. Farkında olmamız gereken en önemli nokta bir kadının yalnızca iyi bir anne ya da kocasına hizmet edecek bir eş olmaktan
ibaret olmadığıdır.

Her kadın hayatını bir erkeğin kanatları altında geçirmeye ihtiyaç duymayacak kadar güçlü ve özeldir. Bu durum Türk kadınlarını da içerisinde bulundurur. Yeni bir canlı
hayata getirmek kadar muhteşem bir anatomiyle donanmış kadının hayatta yapmakla yetineceği tek şey gerçekten bu mu olmalı? Bu sorunun cevabına ‘Hayır.’ diyen herkes için
Türkiye’ de “var olma” mücadelesine destek olmuş ilk kadınlarımızdan birkaçını bir araya getirdim. Umarım bu liste kendinizi keşfetmede size yararlı olabilir.

1. İlk Kadın Bakan ve İlk Kadın Rektör: Türkan Akyol

12 Ekim 1928′de İstanbul’da doğmuştur. Erenköy Kız Lisesi’nde okuyup, 1947 yılında mezun olmuştur. Aynı sene Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinde eğitimine devam edip
1953 yılında fakülteyi tamamlamıştır. Yine aynı fakültenin Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı’nda asistanlığını tamamlamış, 1965′te doçentlik, 1970′de de profesörlük kadrosuna yükselmiştir.
Fransa ve Hollanda’da çalışan Türkan Akyol, 1959’dan 1962’ye kadar New York’taki Albert Einstein Tıp Fakültesinde solunum fizyolojisi ile ilgili çalışmalarda bulunmuştur.
Akademik faaliyetlerin yanında siyasette de aktif rol oynayan Türkan Akyol, 19 Mart’ta Nihat Erim’in (1971-1972 yıllarında Başbakanlık yapmış Türk siyasetçi.) kurduğu
33. Hükümeti’ne 25 Mart 1971′de meclis dışından bağımsız olarak Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı olarak atanarak ilk kadın bakan olmayı başarmıştır ve 13 Aralık 1971’de görevinden istifa etmiştir.

Bakanlık görevinin ardından Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’ndeki profesörlük görevine geri dönen Türkan Akyol 31 Mayıs 1980’de Ankara Üniversitesi’ne Rektör seçilmiştir.
Böylece Türkiye’deki ilk kadın Rektör olmayı başarmıştır.

Türkan Akyol, akademik ve siyasi görevleri dışında birçok dernekte sosyal faaliyetlerde bulunmuştur. En önemlileri Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Avrupa Bölgesi şeref üyeliği
ve Sosyalist Enternasyonal Kadın Kolu Başkan Yardımcılığıdır diyebiliriz. Ankara Üniversitesinin ilk kadın rektörü, Türkiye’nin ilk kadın bakanı Türkan Akyol, tedavi gördüğü hastanede 7 Eylül 2017’de 89 yaşında Ankara’da hayata gözlerini yummuştur.

2. İlk Kadın Doktor: Safiye Ali

2 Şubat 1984 yılında dünyaya gelen Safiye Ali İstanbul’da Amerikan Kız Koleji’nde öğrenim görüp Ocak 1916’da kolejden mezun olmuştur. Lise yıllarında doktor olmaya karar
vermiştir fakat o yıllarda Darülfünun Tıp Fakültesi henüz kadın öğrenci kabul etmiyordu. Tüm zorluklara rağmen Almanya’ya gitmeyi başararak Würzburg Üniversitesi Tıp Fakültesinde öğrenim görmüştür.

Haziran 1923’te Türkiye’nin ilk kadın doktoru olarak icazetnamesini (izin belgesi, onay belgesi) almıştır. Bu dönemde ayrıca Amerikan Koleji bünyesinde açılan ilk kız tıp
okulunda jinekoloji ve obstetrik dersleri vererek kızlara tıp eğitimi veren ilk kadın öğretim üyesi olarak da tarihe geçmiştir. Safiye kendisine kanser teşhisi konulmasının
ardından Almanya’ya yerleşmiştir. 5 Temmuz 1952’de Dortmund’da 58 yaşında vefat etmiştir.

3. İlk Kadın Araba Yarışçısı: Sâmiye Cahid Morkaya

Sâmiye Cahid Morkaya 1897 yılında, Silivrikapı, İstanbul’da dünyaya gelmiştir. İlk dönemlerde müziğe ilgi gösteren Sâmiye zaman içerisinde Pangaltı Amerikan Garajından
ehliyet almış ve ilk ehliyetli kadın sürücü unvanını almıştır. Bir zaman sonra otomobil tutkusu ilerleyen Samiye Hanım, üyesi olduğu Türkiye Turing Kulüp tarafından
düzenlenen otomobil yarışlarına katılmaya başlamıştır. Böylece ilk kadın otomobil yarışçısı unvanını almıştır.

4. İlk Kadın Tiyatro Oyuncusu: Afife Jale

1902 yılında İstanbul’da, Kadıköy, doğmuştur. İstanbul Kız Sanayi Mektebi’nde eğitim görmüş, Darülbedayi’nin 10 Kasım 1918’de tiyatro sınavını kazanmıştır.

O dönemde Müslüman kadınların sahneye çıkması yasaktır fakat Darülbedayi yalnızca kadınlara özgü bir tiyatro kuracağı gerekçesiyle bunu başarmıştır. Afife Hanım da
bu tiyatroya kabul edilen beş kadından biridir.

1919 yılının 13 Nisan gecesi Kadıköy’deki Apollon Sineması’nda gösterime girecek bir oyunda “Emel” rolünü oynayacak oyuncu Paris’e gidince Afife Hanım onun yerine sahneye
çıkmıştır. Böylece sahneye çıkan ilk Türk kadını olarak tarihe geçmeyi başarmıştır. Ertesi hafta başka bir oyunla sahneye çıkan Afife Jale polis tarafından tutuklanmak
istenmiştir. Tutuklanmamak için kaçmıştır. Babası Hidayet Bey de Jale Hanımın sahnede yer almasından rahatsız olduğu için Jale Hanım sahneyi bırakmak zorunda kalmıştır.
Darülbedayi Yönetim Kurulu’na Müslüman kadınları sahneye çıkarmamakla ilgili yasa geldiği için de işten çıkarılmıştır.

Sağlık sorunları nedeniyle morfinle tedaviye başlayan Afife Hanım, 1923 Cumhuriyetin ilanından sonra da morfin bağımlılığı sebebiyle tiyatroya devam edememiştir.
24 Temmuz 1941’de vefat etmiştir.

5. İlk Kadın Filo Komutanı: Esra Özatay

1976 yılında Almanya’da doğmuştur.1933 yılında Kadıköy Kız Lisesinden, 1998 yılında Hava Harp Okulundan mezun olmuştur. 2010 yılından itibaren Öğretmen Pilot
olarak görevine devam eden Esra Özatay, 2014 yılında çağrı adı “Türk Yıldızları” olan 134’üncü Akrotim Filo Komutanlığına katılarak Türk Yıldızlarının ilk
kadın üyesi olmuştur. 2016 yılında Filo Komutanı olarak atanarak Türk Hava Kuvvetlerinin ilk kadın filo komutanı olmuştur.

” Ey kahraman Türk kadını, sen yerde sürüklenmeye değil, omuzlar üzerinde göklere yükselmeye layıksın.” Mustafa Kemal ATATÜRK