Yıllardır Süren Eşitlik Mücadelesinin Ardından Vietnam, Eşcinselliğin Hastalık Olmadığını Kabul Etti!

Vietnam Sağlık Bakanlığı da dönüşüm tedavisini yasakladığını duyurdu. Toplum, Ekonomi ayrıca Çevre Araştırmaları Enstitüsü’nün (iSEE) LGBTİ hakları program yöneticisi Phong Vuong, “LGBT olmanın bir hastalık olmadığı ayrıca dönüşüm terapisi uygulamasını kınayan bu bildirim bir rüya gibi” dedi.

“Vietnam’daki en güvenilir tıbbi bilgilendirme kaynağından bu bilginin gelmesi, asla olacağını düşünmediğimiz bir şeydi… Bence queer gençlik üzerindeki etkisi çok ama çok belirgin olacak.”

Yine de kararın nasıl uygulanacağı belli değil, birçok LGBTQ kişi hala dönüşüm tedavisi ile tehdit ediliyor ayrıca çoğu vakit ailelerinden sert muamele görüyor. 8 Ağustos’ta hükümetin çevrimiçi bilgilendirme portalında yayınlanmadan önce ülke çapında il ayrıca belediye sağlık departmanlarına gönderilen resmi duyuru, Vietnam sağlık bakanının bazı sağlık kuruluşlarının eşcinsellik için ‘tedavi’ sunduğunu iddia ettiği bilgisini aldığını belirtiyor.

‘Tüm sağlık çalışanlarının “lezbiyen, gey, biseksüel ayrıca trans bireyler” hakkında doğru bilgiye sahip olması için eğitim güçlendirilmeli ayrıca queer insanlara tıbbi ortamlarda eşit davranılmalıdır. Ve LGBTQ kimliği bir hastalık olarak tedavi edilemezken, istem dışı tedaviler yasaklanmakta ayrıca ruh sağlığı hizmetleri ancak cinsel yönelim ayrıca cinsiyet kimliği özelinde uzmanlar tarafınca verilebilmektedir. Son olarak, tıbbi tesislerin denetim ayrıca denetimi artırılmalıdır.’

LGBTQ hakları için yapılan mücadele, Sağlık Bakanlığı’nın açıklamasından önce gerçekleşti. LGBTQ haklarını savunan ICS Merkezi direktörü Linh Ngo, Al Jazeera’ya verdiği demeçte, “Bakanlığın uyanıp bunu yapmanın zamanının geldiğine karar vermesi bir günde olan bir şey değildi… Yıllar süren çaba aldı” dedi.

Queerliğin tıbbi olmayan hale getirilmesi için verilen mücadele, iSEE’nin geçen yıl Kasım ayında başlatılan “Gururla Ayrıl” kampanyasına kadar uzanıyor. Kampanya, DSÖ Vietnam’a LGBTQ kimliğinin bir hastalık olmadığını resmen kabul etmesi için dilekçe verdi.

Bu Nisan ayında, DSÖ Vietnam Temsilcisi Kidong Park, queerliğin hastalık olarak görülmesine son verilmesini destekleyen bir bildiri yayınladı. Vuong, Sağlık Bakanlığı’nın yakın tarihli gönderisiyle ilgili olarak, ‘DSÖ’den bir açıklama aldık ayrıca diğer sivil toplum ortaklarından çok fazla yardım alarak Sağlık Bakanlığı’nın da yanıt vermesini sağladık’ dedi.

ICS Center ile birlikte iSEE, eşcinsel evliliğin yasallaştırılması için destek sağlamaya çalışan 2022 ‘Tôi Đồng’, ya da diğer adıyla ‘I Agree’ kampanyası üzerinde çalışıyor. 10 Ağustos’taki ilk çıkışından sadece üç gün sonra, kampanya 250.000 imza hedefini aştı. Bir milyondan fazla insan dilekçeyi imzaladı.

Ngo, dilekçenin eşcinsel evlilik yasallaşana kadar devam edeceğini söyledi. Ülkenin Evlilik ayrıca Aile Yasası’nın 2024 veya 2025’te Vietnam Komünist Partisi yönetim organı tarafınca gözden geçirilmesi bekleniyor. Ülkenin eşcinsel evliliğin kabulüne yönelik ilk kampanyası neredeyse on yıl öncesine dayanıyor.

2012 yılında, Mekong Deltası’nda iki adamın törensel düğünü polis tarafınca dağıtıldı. 2000 tarihinde eşcinsel evlilik yasaklandı ayrıca damatlar yasayı çiğnedikleri için para cezasına çarptırıldı ayrıca memleketlerini terk etmeye zorlandı. Bu olay ayrıca diğer eşcinsel evliliklerin cezalandırılması, 2013’te ilk Tôi Đồng İ kampanyasına yol açtı.

Kısa süre sonra, Vietnam’daki birçok Facebook profil resminde yanaklara ayrıca alınlara ya da Tôi Đồng İ posterlerine boyanmış eşittir işaretleri vardı. Ülkenin başkenti Hanoi’de, Ulusal Meclis’in 2014’teki sekizinci toplantısı öncesinde kampanyayı desteklemek için etkinlikler düzenlendi. Hareket, 2015 tarihinde eşcinsel evliliğin suç olmaktan çıkarılmasına başarıyla yol açtı, ancak LGBTQ evlilikleri hala yasal olarak tanınmadı.

Son duyuruya rağmen, sağlık hizmeti sağlayıcılarının hala ‘cinsiyetini düzelttiğini’ iddia eden tedaviler sunduğuna dikkat çekildi. Özellikle Hanoi’deki Mai Huong Gündüz Bakımevi Psikiyatri Hastanesi ayrıca ülke genelinde yedi lokasyona sahip Vinmec Uluslararası Hastanesi. Her iki hastane de “gerçek geyler” ayrıca ikincisi “tedavi edilebilir” kabul edilen “sahte eşcinseller” olduğu fikrine dayalı tedaviler sunuyor.