Van’da Kazı Çalışmaları Devam Ediyor: 400 İskeletin 30’unda Beyin Ameliyatı İzleri Çıktı

Van’ın Çatak ilçesinde Kültür ve Turizm Bakanlığının izni ve Van Müze Müdürlüğünün başkanlığında, Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Arkeoloji Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Gulan Ayaz’ın bilimsel danışmanlığında yürütülen kazı çalışmalarında önemli gelişmeler yaşandı.

Çatak ilçesinden 34 kilometre uzakta olan Uzuntekne Mahallesi’nde 3 yıl önce başlayan çalışmanın 3 bin 200 yıl öncesine ait olduğu düşünülüyor.

“Kaniya Bekan Nekropolü” ismi verilen çalışmada taşlarla örülmüş 3 oda ve 4 örme mezar bulundu. Demir Çağ’ın ölü gömme geleneklerini yansıtan toplam 7 mezar açıldı.Bu mezarlarda ise yaklaşık 400 insan iskeleti bulundu.

Gulan Ayaz, bulunan mezarlar ile ilgili “Araştırmada, dromoslu oda ve örme şeklinde 7 mezar, çok sayıda gömü, yemek ve süs eşyalarıyla gömülen ölüler, insan ve köpek iskeletleri bulundu. Mezar girişlerindeki küçükbaş hayvan iskeletleri adak sunma geleneğini düşündürüyor. Çalışmalar devam ediyor.” dedi.

Doç. Dr. Hakan Yılmaz, antropolojik açıdan önemli bulgular elde ettiklerini anlatarak bulunan 400 iskeletin 30’unda beyin ameliyatı izlerine rastladığını belirtti.

‘Antik çağlarda kafatası ameliyatlarında oluk açma, kesme, delme ve kazıma yöntemleri kullanılıyordu. Bu nekropolde 4 tekniğin de kullanıldığını tespit ettik. Bizim için çok önemli. Bölgede beyinle ilgili nörolojik bir hastalık ya da salgın yaşanmış olabilir. Bireyler 4 yöntemle ameliyat edilmiş.’

Beyin ameliyatı bulunan kafatasları hakkında konuşan Yılmaz, bölgede gerçekleştirilen ameliyatların çok başarılı olduğunu ve hastaların yüzde 60’ının iyileştiğini söylüyor.

‘Ameliyat olanların yüzde 60’ı iyileşmiş. Bu da ameliyatların çok başarılı yapıldığını gösteriyor. Türkiye’de bu kadar çok kafatası ameliyatının yapıldığı tek yerin Kaniya Bekan Nekropolü olduğunu söyleyebiliriz. Hastalara gerekli önem verilmiş. Ameliyatların genelde kafatasının sağında, solunda ve ensede yapıldığını gördük.’

Yılmaz, yapılacak analizler sonucu kafatası bulunan kişiler hakkında bir çok bilgiye ulaşmayı hedeflediklerini dile getirdi.

‘Antropolojik analizler yapılacak. Yaş ve cinsiyetleri belirlenecek. Daha sonra kemiklere bulaşmış hastalıklarla ilgili çalışma yürüteceğiz. Ağız ve dişleri inceleyerek bireylerin nasıl beslendiğini ortaya çıkartacağız. Bebeklik ve çocuk döneminde geçirdikleri hastalıklarla ilgili çalışmalarımız olacak. Birçok bilgiye ulaşmayı hedefliyoruz.’