Mahfi Eğilmez, Enflasyon ve Risk Priminin Neden Yükseldiğini Anlattı

Eğilmez, Türkiye’nin kredi riski olarak ölçülen CDS priminin kritik eşikte seyretmesinin, enflasyon davranışlarındaki çözülmenin hukuk ile düzenleneceğini söyledi.

Öngörülebilirliğin, gelecekte ortaya çıkabilecek gelişmeleri tahmin edebilme yeteneğini ifade ettiğini hatırlatan Eğilmez, ‘Hukuk ve ekonomi’ için yaşamın bütün alanlarında doğru kararlar almak için en önemli unsurlar olduğunu belirtti.

‘Öngörülebilirliğin tersi belirsizliktir’ diyen Eğilmez, ‘Belirsizlik, olayların gerçekleşme olasılığının bilinmediği durumu ortaya koyan bir kavramdır’ diye açıklarken, savaş ve doğal afetlerin belirsizliğe yol açan başlıca olgular arasında olduğunu söyledi. 

Bunun ardından hukuki yapının olumsuz yönde değişmesinin, enflasyon artışı ve benzer olumsuz ekonomik gelişmelerin ortaya çıkmasına neden olduğunu söyleyen ünlü iktisatçı, yüksek ya da yükselme eğiliminde olan enflasyon dönemlerinde, fiyatların belirsizlik içinde yön bulmasında, üreticiler ve satıcıların ‘greedflasyon davranışı’ yani sonrası için yüksek tutma, tüketicilerin de ‘stoklama davranışı’ yani yükseliş beklentisiyle satın almaya yönelim içinde olacaklarını belirtti.

Eğilmez, ‘Bu aşamada kuyruğunu kovalayan kedi yavrusunda olduğu gibi bir kısır döngü içine girilir, enflasyon yükseldikçe greedflasyon ve stoklama davranışları artar, bunlar arttıkça da enflasyon yükselir’ diyerek döngüyü tarif etti. 

Öngörülebilirliği, vergi üzerinden de anlatan Eğilmez, ‘Yılın ortasında hiç beklenmedik biçimde aynı konudan ikinci kez vergi alınması bütün planları, programları bozabilir’ dedi.

Toplumlarda ‘ekonomi de dâhil olmak üzere, her şeyin temeli hukuki öngörülebilirlik üzerine kuruludur’ diyen Eğilmez, öngörülebilirlik olmadığı halde de insanların bu duruma göre davranmaya yöneleceğini vurguladı. 

Öngörülebilir olmayan ülkelere ‘uzak doğu’ örneğini veren Eğilmez, Balkan ülkelerinin AB’ye girmeleri sonrası yaşadıkları gelişmeleri de hukukun öngörülebilirliğinin yatırımlara ve ekonomiye etkisi olarak açıkladı.

Yatırım yapmak isteyenlerin yerli ya da yabancı da olsa öngörülebilirlik istediğini belirten Eğilmez, belirsizlik konumundan da en çok satıcıların faydalandığını da vurguladı. ‘Böyle bir ortamda en iyiler daha iyi konumdaki ülkelere giderler’ derken, ülkelerin ‘önce üretim kaynaklarını sonra insan kaynaklarını’ kaybettiğini belirtti.

• Hukukun üstünlüğü, 

• Bilimin yol göstericiliği.