Haberleri Objektif Olarak Takip Etmek İçin Dikkate Değer 10 Madde
Günlük olarak haberleri takip etmek ve haberler hakkında yazılanları okumak yaptığımız aktivitelerden biri. Öyle ki televizyon kanalları da sabah, öğlen ve akşam olmak üzere 1 saat süren programlar hazırlayıp haberleri izleyicilerle buluştururlar. Peki izlediğimiz, okuduğumuz haberler ne kadar doğru?
İçimizde bu şüphe doğduğunda çözüm arayışına gideriz. Hem buna uygun internet sitelerini hem de farklı görüşlere sahip olacağımız kaynakları araştırırız. Sonunda şu soruyu araştırıyor oluruz: “Hangi adımlarla doğru ve güvenilir haberi anlar ve takipçisi olabilirim?”
1. Televizyonda Gördüğünüz Her Şeye İnanmayın
Çoğu haber programı eski görüntüleri insanlarla paylaşıp haber yapma eğilimindeler. Özellikle ilk 10 – 15 dakikadan sonra haberlerin monotonlaştığını siz de fark edersiniz. Genellikle taraf oldukları siyasi görüşü de ekrana taşıyan bu programlar izleyicinin algısını da o doğrultuda doldurmaktadır. Böyle olunca bir “taraf” izliyor hale gelirsiniz. Anlatıcının söyledikleri ve televizyonda gördüğünüz bu tarafa göre şekillenir. Mümkün olduğunca eleştirel izleyin.
2. Sosyal Medyadaki Trolleri Fark Edin
Bir görüşü savunmak için türlü türlü yollara başvuran troller, genellikle hem manipüle etmek hem de karşı oldukları görüşü aşağılamak niyetindedirler. Var olan konuyu saptıran, alakasız görsellerle yorumlayan bu trollerin paylaşımlarını olabildiğince dikkate almayın. Tartışmaya girerseniz “kötü olan” hep siz olursunuz.
3. Farklı Görüşten Köşe Yazarlarını Okuyun
Gazete okumak günümüzde belli bir yaştan sonrasına hitap eder hâle geldi. Buna karşın internet aracılığıyla gazetelerdeki köşe yazılarına ulaşabiliyoruz. Özellikle köşe yazılarını derleyen sitelerden farklı görüşteki köşe yazarlarına ulaşabilirsiniz. Düzenli bir gündem takibi ile iki görüşü de birlikte ele alıp değerlendirebilirsiniz.
4. “teyit.org”u Takip Edin
Uluslararası Doğruluk Kontrolü Ağı içerisinde olan teyit.org, gündeme düşmüş olan haberlerin güvenirliğini, doğruluğunu araştıran bir oluşumdur. Gerek sosyal medya hesaplarıyla gerekse internet siteleri üzerinden gündemde olan konuları aydınlığa kavuşturan organizasyon, soru işaretlerini gidermektedir. Özellikle sosyal medyada çok fazla yalan haberin döndüğü için teyit.org oldukça aktif olarak bakılması gereken bir sitedir. Objektif bakış açınızı kesinlikle destekleyecektir.
5. Milletvekillerini Takip Edin
Sosyal medya hesaplarınızdan siyasi alandaki isimleri takip edebilirsiniz. Farklı milletvekillerini takip ederek gerek yapılan çalışmalardan gerekse muhalif görüşlerden haberdar olabilirsiniz. Her parti aslında milletvekilleri ile temsil edilir. Bir vekilden partinin ahlakına ilişkin çıkarım da yapabilirsiniz.
6. İdoller Belirleyin
Herhangi bir siyasi duruşu olmayan bilim insanı, sanatçı ya da eleştirmen gibi kişileri takip edin. Onların bir konu hakkındaki görüşünün objektifliğinden emin olun. Genellikle bir olay olduktan sonra bu kişilerin yorumlarını referans alabilirsiniz.
7. Araştırın
Herhangi bir durumla ya da olayla ilgili bilgi toplamaya çalışın. Özellikle tarihi kaynakları kontrol edin. Bunun yanı sıra ülkedeki ya da dünyadaki olayların istatistiksel açıdan gidişatını takip etmeye çalışın. Somut kaynaklar üzerinden ilerleyin.
8. Tartışın
Doğru insanlarla bir olayı tartışmak oldukça kafa açıcı ve verimli olacaktır. Trollerden uzak dururken bu tartışma alanlarını yaratan ortamlara girmeye çalışın. Böylece hem gündemi hem de kendi görüşlerinizi entegre etme şansınız olur.
9. YouTube’daki Tartışma Programlarını İzleyin
Genellikle televizyon kanalları sansürleri yayınlar yapma eğilimindeler. YouTube daha özgür bir ortam sunarak kişilerin görüşlerini konuşulabilir halde sunabiliyor. Bu yüzden gerek siyasi gerekse bilim alanında YouTube kanalları ile tartışma programlarını izleyebilirsiniz.
10. Dünyadan Haberdar Olun
Dünyadan haberdar olmak ülke gündemini takip etmenin en önemli basamağıdır. Dünyada olup bitenlerle paralel bir şekilde değişen gerek ekonomik gerekse siyasi tutum aslında her durumumuzu da etkiler haldedir. Dünya siyaseti, ekonomisi takip edilerek ülkedeki olayların anlamlandırılması sağlanır. Özellikle ülkenin dünyada konumu nasıldır, bu noktada ciddi bilgilere sahip olmak gerekir.
Tüm bu adımları uygulayarak, tarafsız ve doğru bilgiye ulaşabilirsiniz. Bir süre sonra tüm bunlara bakmadan gerçekleşen olayı değerlendirme kabiliyetiniz kendiliğinden şekillenecektir.