‘Genişletilmiş Sefalet Endeksi’ Arttı: Sadece İşsizler Değil İş Bulmaktan Ümidini Kesenler de Hesaplanıyor

Rapora göre, geleneksel Sefalet Endeksi (SE) ile SPM’nin ‘genişletilmiş endeksi’ GSE arasında pandeminin başladığı Mart 2020’den sonra açılan fark, her iki göstergenin de büyük bir sıçrama yaptığı Aralık 2021’den Şubat 2022’ye geçen dönemde bir miktar daralsa da o zamandan bu yana tekrar açılmış durumda.

Mayıs 2022 dönemine kadar, düşmüş haliyle bile pandeminin işsizlik ve işgücünden ayrılma etkilerinin yoğun olduğu dönemlerde gözlediğimiz istisnai yükseklikteki değerler seviyesinde seyreden GSE’nin son değerini bir önceki döneme göre 2,5 puanlık artışla 98,4 olarak hesaplandı. 

GSE’de meydana gelen artışa rağmen sefalet endeksi son değerini bir önceki döneme göre 1,6 puanlık azalışla 73,2 olarak alıyor.

Literatürde ‘Sefalet Endeksi’ (Misery Index) olarak bilinen ve (genel) işsizlik oranı ile enflasyon oranının toplamından oluşan popüler endeks işgücü piyasasında ekonomik sıkıntıya yol açan asıl sorunun işsizlik olduğu kabulüne dayanıyor.

Çalışmak istediği ve çalışmaya hazır olduğu halde iş bulma ümidini kaybettiği için aktif olarak iş aramayı bırakan ve dolayısıyla işsiz statüsünde sayılmayanlar da en az resmi işsizler kadar büyük sıkıntı çekiyor.

Uluslararası tanımlar çerçevesinde işsiz kategorisi dışında kalmakla beraber, emek gelirine ihtiyaç duyduğu halde bu gelirden yoksun olma yönüyle işsizlerle aynı mağduriyeti yaşayan kırılgan grupları da hesaba katmak üzere geliştirilen ‘Genişletilmiş Sefalet Endeksi’ (GSE) göstergesi, tüketici enflasyonu (TÜFE) oranı ile ‘işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı’ toplamından oluşuyor. İşsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı, TÜİK’in tanımına göre, işsizlerle potansiyel işgücü toplamının işgücü ile potansiyel işgücünün toplamına bölünmesi yoluyla hesaplanıyor.