Gelecekte Nakit Kalkacak mı?

Nakit paranın günümüzdeki rolü giderek azalıyor olsa da tamamen ortadan kalkacağına inanmak için yeterli kanıt yok. Teknolojik altyapıya erişim imkanı sınırlı olan topluluklar, özellikle kırsal bölgeler, küçük esnaf ve teknolojiyle pek içli dışlı olmayan yaşlı kesimler için nakit hâlâ önemli bir güvence sunuyor. Kriz zamanlarında veya dijital sistemlerde yaşanabilecek kesintilerde nakit, acil durum aracı olarak ön planda kalabilir.

Dünya genelinde bile gelişmiş ülkelerde bile nakitsizleşme hedefleri konuşulsa da %100 hedefin hiçbir zaman gerçekleşmediğini görüyoruz. Çünkü para sadece bir ödeme aracı değil; aynı zamanda bir güven unsuru olarak da değerlidir.

2. Kredi kartları ve banka kartları, nakit ihtiyacını azaltır. İnsanlar alışverişlerinde artık kartları tercih ederek yanlarında çok miktarda nakit taşıma ihtiyacını azaltıyor. Bankaların teklif ettiği taksitler, kampanyalar ve puanlar kart kullanımını cazip kılıyor. Ayrıca POS cihazlarının her yerde bulunması da kart kullanımı için önemli bir etken.

3. Dijitalleşme nakitin tamamen kalkmasını getirmez. Mobil cüzdanlar, QR kod ödemeleri ve temassız işlemler hayatın doğal parçaları haline geldi; fakat dijitalleşme eşitsizliklerle sınırlanabilir. İnternet erişiminin olmadığı bölgeler veya teknolojik cihazların pahalı olduğu alanlar dijital ödemeye tam olarak geçemeyebilir. Ayrıca siber güvenlik riskleri nedeniyle kişisel verilerin korunması talebi, nakti güvenli bir alternatif olarak hâlâ önemli kılıyor.

4. Kripto paralar şu an tam bir ikame değildir. Kripto paralar yatırım ve ödeme aracı olarak gündemde olsa da dalgalı fiyat hareketleri ve düzenleyici belirsizlikler nedeniyle mevcut haliyle nakit veya kartların yerini alması zordur. Olası bir çözüm olarak kripto paralar ödeme sisteminin bir parçası olabilir; ancak şu anki biçimiyle bunun mümkün olmadığını söylemek daha doğru olur.

5. Dijital devlet paraları farklı bir değişim yaratabilir. Merkez bankalarının çıkaracağı dijital para birimleri, devlet güvencesiyle güvenli ve hızlı bir ödeme aracı olarak nakit ve mevcut elektronik ödemelerin alternatifini oluşturabilir. Bu durum nakit paranın rolünü yeniden tanımlayabilir ve bazı durumlarda sınırlayıcı etkiler doğurabilir.