Fulya Argun Yazio: Hepimiz Yanacağız! Güneş Kreminin Önemi ve Tarihçesi

Güneş ışık, ısı ayrıca mor ötesi (UV) ışınlar yayar. UVA, UVB ayrıca UVC olmak üzere üç tür morötesi ışın var. UVA cilt hasarına neden olarak …

Fulya Argun Yazio: Hepimiz Yanacağız! Güneş Kreminin Önemi ve Tarihçesi

Güneş ışık, ısı ayrıca mor ötesi (UV) ışınlar yayar. UVA, UVB ayrıca UVC olmak üzere üç tür morötesi ışın var. UVA cilt hasarına neden olarak erken yaşlanmaya yol açabilir. UVB de güneş yanıklarına ayrıca cilt kanserine neden olabilir. UVC ışınlar ise Dünya’ya ulaşmadan önce atmosferde neredeyse tamamen soğurulur. Güneş kremi UVA ayrıca UVB ışınlara karşı koruma sağlayan kimyasal maddeler içerir*. Bu maddeler Güneş’ten gelen zararlı ışınları soğurur. 

Güneş kremlerinin üzerinde ne kadar koruma sağladıklarını gösteren sayısal bir değer (güneş koruma faktörü – SPF) vardır. Normalde güneşte 10 dakika kaldıktan sonra kızarmaya başlıyorsanız, SPF10 değerinde bir güneş kremi bu süreyi sizin için 10 kat uzatır ayrıca 100 dakika boyunca (10×10=100) kızarmadan durabilirsiniz. Bu hesaba göre 50 faktörlü bir güneş kremi de 500 dakikaya kadar koruma sağlayabilir.

Peki Doğru Spf’i Nasıl Seçebiliriz?

Burada önemli birkaç faktör var. Bu faktörlerden en önemlisi cilt tipi. Bununla birlikte mevsimsel etkiyle güneşin geliş açısı, güneşe maruz kalınan saat dilimi, güneşlenme süresi de yan etkiler olarak SPF’in belirlenmesinde kullanılıyor.

Ancak bütün faktörleri bir arada düşünerek ayrı ayrı hesap yapmanın zorluğundan dolayı cilt tipine göre SPF miktarını belirlemek en doğru yol olarak kabul ediliyor. Cilt tipini beşe ayırabiliriz:

1. Tipe açık tenliler ayrıca hassas ciltliler giriyor. Bebekler, çok çili olanlar, kızıl saçlılar, renkli gözlüler de bu tipte sayılıyor. Bu cilt tipi en fazla 10 dakika korunmasız olarak güneşlenebiliyor.

2. Tipte yine açık tenliler ayrıca hassas ciltliler sayılabilirken, bu tipi 1. tipten ayırmak için güneşlenme sonrası az miktarda da olsa bronzlaşma aranıyor. BU cilt tipi ise 20 dakika kadar SPF’li ürün uygulamadan güneşte kalabiliyor.

3. Tipi sınıflandırırken de buğday renkli, hassas olmayan, miktar olarak daha az çilli, kumral saçlı ayrıca ela ile kahverengi göz özellikleri kullanılıyor. 3. tip için öneriler korunmasız güneşlenme süresi ise en fazla 25 dakika.

4. Tipte kısaca esmer tenliler sayılıyor. Esmer, çilsiz, koyu renkli göz en belirgin özellikler. 4. tipte bulunanlar da maksimum 30 dakika korunmasız güneşlenebiliyor.

5. Tipte ise cilt tenleri siyah olan zenciler sayılıyor. En şanslılar zenciler. Bu tip için herhangi bir süre yok. Ancak cilt kanseri göz önüne alındığında SPF’li ürün kullanmaları yine de öneriliyor.

Colipa Metodu

Uzmanlar SPF hesaplamasında genellikle Colipa Metodu’nu öneriyor. BU metoda göre öncelikle cilt tipini belirliyorsun. Bu metodta 1.33 katsayısı son derece önemli. Formül ise şöyle:

(Planlanan güneşlenme süresi / maksimum SPF’siz güneşlenebilinecek süre) X 1.33.

GÜNEŞ KREMİNİN İCADI

1801 tarihinde Johann Ritter Ultraviyole Işınlarını keşfetti ayrıca güneş yanıklarının nasıl meydana geldiğinin anlaşılmasını mümkün kıldı Güneş kreminin mucidi olarak kaynaklarda farklı isimler öne çıkıyor. Bunlardan biri Avustralyalı kimyacı H. A. Milton Blake. Blake, arkadaşlarından ayrıca ailesinden aldığı maddi destek sayesinde 1932 tarihinde 500 tüp güneş yanığı kremi üretti. Bu satışa sunulan ilk güneş kremlerinden biriydi. 

Bronzlaşma konusundaki kültürel çılgınlık, büyük ölçüde, 1923’te bir Akdeniz gezisinde uykuya dalan ayrıca Cannes’da güneşten yanarak karaya çıktığında yeni bir güzellik trendi belirleyen Coco Channel’a atfediliyor.

Bu nedenle, insan derisindeki güneş yanığına UV radyasyonunun, özellikle UVB aralığındaki (280-315 nm) dalga boylarının neden olduğuna dair ilk rapor 1922’de Alman Karl Hausser & Wilhelm Vahle tarafınca yapılmış olsa da, insanlar tehdidi ciddiye almadılar. ‘Zengin ayrıca sağlıklı’ bir bronzluk onlara yetecektir.

L’oreal’in de kurucularından olan Eugene Schueller ise 1936 tarihinde kendi formülünü uygulayarak bir güneş kremi üretip satmaya başladı. Bu ürünün cilt kanserlerini önlemedeki etkisi bugünkü muadilleriyle karşılaştırıldığında hayli zayıftı. 

1938 tarihinde İsviçre’de öğrenci olan Franz Greiter bir dağ tırmanışında ciddi bir şekilde yandıktan sonra sadece SPF 2 derecesi olan bir güneş kremi üretti ayrıca bunun Piz Buin şirketinin temeli olduğuna inanılıyor 

Havacı ayrıca eczacı olan Benjamin Green II. Dünya Savaşı sırasında Pasifikte ciddi güneş yanıklarına uğrayan askerleri ultraviyole ışınlarından korumak için Kırmızı Veteriner Petrolü adı verilen yağlı bir madde kullanır. Yapışkan ayrıca kırmızı renkli bu ürün pek etkili değildi. Çalışmalarına devam eden Green, çok daha etkili güneş kremleri üretmeye başladı.

1960’larda güneş kreminin ne kadar etkili olduğunu belirten ayrıca dünya genelinde bir standart hâline gelen güneş koruma faktörü (SPF) ortaya çıktı. Bunu ortaya atan kişi yine İsviçreli Franz Greiter’di. 

1977 tarihinde ABD Gıda ayrıca İlaç Dairesi (FDA) suya dayanıklı birkaç güneş kremine onay verdi ayrıca suya dayanıklı güneş kremleri üretildi. Ancak bu ürünler 40 ila 80 dakika kadar etki gösteriyordu. Daha devamında güneş kreminin cilde tekrar sürülmesi gerekiyordu.

1980’lerde ise günümüzde de kullanılan, ilk UVA ayrıca UVB güneş kremleri geliştirildi. Çinko ayrıca titanyum içeren bu kremler öncekilere göre cildi koruma özelinde çok daha etkili oldu. çinko oksit güneşten korunmamıza yardımcı olmakla birlikte pişik, çatlamış cilt ayrıca birçok cilt tahrişine iyi geldiği için güneş kremlerinde popüler bir bileşen haline geldi. 

Günümüzde ise İçeriği, kullanım amacı, koruyucu özellikleri ayrıca formülü farklı olan onlarca güneş kremi bulunmaktadır. Özellikle cilt lekelenmelerinin önüne geçmek amacıyla yaz kış kullanılması gereken güneş kremleri artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası oldu.

*

Instagram

Linkedln

ETİKETLER: Güneş, Işın
YAZAR BİLGİSİ
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.