Faizler Düşüşe Geçti mi? Bankada Parası Olanlar İçin Yolun Sonu Görünür mü?

Merkez Bankası’nın (TCMB) Haziran 2023’te başlattığı faiz artışları ile yüzde 8,5’ten yüzde 42,5’e gelen politika faizi, KKM’den çıkış stratejisiyle gelen düzenlemelerin etkisiyle yükselen mevduat faizleri, ayrıca yüksek faizlerin daralttığı kredi talebiyle bankaları zorlarken, mevduat faizlerinde de gerileme başladı.

Reuters haberine göre, bankacılık kaynakları 2023 sonunda TCMB verilerinde görülen yüzde 52,60 oranındaki mevduat faizlerinin son hafta 52,50’ye gerilediğini gösterirken, 2024 itibarıyla 3 ay ortalama vadede mevduat faizleri gerilemeye başladı.

Bazı bankalarda yüzde 40’lara kadar gerileyen mevduat oranlarında fonlama maliyetleri etkili olurken, Mayıs 2023 seçimlerine kadar politika faizi (reel faiz) enflasyonun çok altında kalırken, TCMB’nin yeni yönetimi tarafından 6 ayda toplamda 3 bin 400 baz puan artırılarak yüzde 42,5’e çıkarken, halen yüzde 64,77 olan enflasyonun altında kalıyor.

Üst düzey bir bankacının bankaların ‘spread’leri iyi yönetmek için ciddi anlamda maliyet tarafını kontrol etmeye çalıştığını söylediği görülürken, bankacılık sektöründe önemli kalemlerden olan net faiz gelirleri ocak-kasım döneminde 2022’nin aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 4 düşüşle 632,6 milyar lira seviyesine geriledi.

Bankaların 2023’teki seçimler öncesindeki alışılagelmişin dışında ya da “heteredoks” ekonomi politikaları nedeniyle açılan mevduat-kredi faiz farkından dolayı zarar yazmaya başladığı görülmüş, haziran itibarıyla yükselişe geçen faizlerle birlikte net faiz gelirlerinde daralma da yüzde 20’ye yaklaşmıştı.

Sektör kaynakları kamu ve özel bankaların mevduat faizlerindeki gerilemeyi “maliyetleri kontrol etme” olarak nitelendirmesi yanında, 2021 ve 2022’de bankalara çok gelir getiren, “enflasyona endeksli tahvillerin de eskisi kadar pozitif katkısı olmayacağını” belirttiği görüldü.

Ekonomist Arda Tunca, “Ticari kredilere olan talep oldukça zayıf. Bankaların kasaları mevduatla dolu ama bunları kredilere dönüştürmek onlar için zor” derken, 2-3 ay önce yüzde 100’ün üzerinde olan kredi-mevduat oranlarının yüzde 80’lere gerilediğine dikkat çekerek bu da ihtiyaçtan fazla mevduat tutulmasından kaynaklandığını belirtti.

Diğer yandan BDDK’nın haftalık verilerine göre, KKM ve katılma hesaplarında gerilemenin devam ettiği görülürken, kredi ve mevduatta sınırlı yükseliş görüldü. Takipteki alacaklar ise yüzde 9’un üzerinde yükseldi.

Kur korumalı TL mevduat ve katılma hesaplarındaki tutar düşüşü sürdü. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) haftalık bülteninde yer alan bilgilere göre, kur korumalı TL mevduat ve katılma hesapları 2 trilyon 651,8 milyar TL’den 2 trilyon 626,4 milyar TL’ye geriledi.

Aynı haftada krediler 11 trilyon 479,5 milyar TL’den 11 trilyon 630,3 milyar TL’ye, mevduat 14 trilyon 674 milyar TL’den 14 trilyon 843,1 milyar TL’ye yükseldi. Tüketici kredileri 1 trilyon 497,9 milyar TL’den 1 trilyon 513,8 milyar TL’ye, bireysel kredi kartları 1 trilyon 99,8 milyar TL’den 154,9 milyar TL’ye çıktı.

Takipteki alacaklar ise 175,1 milyar TL’den 191,4 milyar TL’ye çıktı. Veriler 29 Aralık ile biten haftayı kapsıyor.