F-35 Özellikleri, Hangi Ülkelerde Var ve Kaç Adet?

F-35 Lightning II savaş uçakları modern harp sahalarının başlıca hava unsurları arasında yer alıyor. Radar etkisinden kaçabilen dizaynı, yapay zeka destekli sistemleri ve süpersonik hızıyla pek çok ülkenin hava kuvvetlerinde görev görüyor. Yatırımların milyarlarla ölçüldüğü bu proje, tarihin en maliyetli savunma programlarından biri olarak niteleniyor. Peki F-35’in temel yetenekleri neler? Hangi ülkeler envanterinde kaç F-35 barındırıyor?

F-35’in teknik temelini Pratt & Whitney’in ürettiği F135 motoru oluşturuyor; uçak Mach 1,6’a (yaklaşık 1.960 km/sa) çıkabiliyor ve 50.000 ft irtifada görev yapıyor. Uçakta +9g manevra kabiliyeti bulunuyor ve dahili yakıt kapasitesi, önceki nesil uçaklara göre iki katından fazlasını sunuyor. Sensor fusion teknolojisi sayesinde radar, kızılötesi görüntüleme ve elektronik istihbarat verileri tek bir ekrandan pilotun karar alma sürecini hızlandırıyor. Görünmezlik modu, radarlardan kaçınmayı hedeflerken, “canavar modu” konfigürasyonu ile harici mühimmat taşıma imkanı sunuyor.

Uçak üç farklı varyantla sunuluyor: F-35A klasik kalkış-iniş modelidir; F-35B kısa kalkış ve dikey iniş yapabilirlik özelliğine sahip; F-35C ise uçak gemisi operasyonlarına uygun tasarlanan versiyondur.

F-35’in toplam silah istasyon sayısı 11’e ulaşıyor ve 907 kilogramlık bombaları dâhil olmak üzere çeşitli silah ve mühimmatları taşıyabiliyor. Ayrıca elektronik harp, hava üstünlüğü ve yakın hava desteği görevlerinde etkin bir rol üstleniyor.

Hangi ülkelerde F-35 var ve kaç adet mevcut? 2025 itibarıyla F-35 savaş uçakları pek çok ülkenin hava kuvvetlerinde aktif olarak görev yapıyor. ABD en önde bulunan filo ile büyük kapasiteye sahip; şu anda 500’den fazla uçak görevde ve teslimat hedefi 2.400’ün üzerinde planlanıyor. Avustralya envanterine 72 uçak kattı ve 37 yeni sipariş daha verdi. Japonya’da 40 uçak görev yapıyor; ülke toplamda 147 uçak için anlaşma yaptı ve bunların 105’i F-35A, 42’si F-35B olarak planlandı. İsrail mevcutta 36 uçağı teslim aldı ve hedef büyüyerek 75’e ulaşması öngörülüyor. Norveç 52 uçaklık bir filo tamamladı. Hollanda’nın aktif filosunda 46 F-35 bulunuyor ve İtalya 32 uçak ile 24 adet F-35A ve 8 adet F-35B’ye sahip. Güney Kore 39 adet F-35’i teslim aldı ve sipariş süreci devam ediyor. Ayrıca Polonya, Romanya, Finlandiya, İsviçre, Almanya ve Yunanistan gibi ülkeler de sipariş aşamasında.

Öngörülen.Dünya genelinde uçuş ağı, 2030’a kadar Avrupa hava sahasında 550’den fazla, Asya-Pasifik bölgesinde 300’den fazla F-35’in görev yapacağı yönünde. Türkiye’nin programdan çekilmesi de uzun süredir tartışılan bir konu oldu; Türkiye, 2002’de programa katılarak 100 uçak siparişi vermişti. 2014’te ödemelerin miktarıyla ilgili açıklamalar yapılırken, 2018’de dört uçak Türkiye’ye verildi fakat eğitim süreçleri ABD’de devam etti. 2020 itibarıyla Türkiye’nin S-400 alımı sonrası programdan çıkarıldığı açıklandı; ABD Kongresi ise Türkiye’nin programdaki rolünü askıya aldı ve tedarik zincirinin yeniden yapılandırılması süreci başlatıldı.