Eğitimde ‘birlik’ hamlesi

İmam GÜNEŞ – İSTANBUL

Türkiye ihracatta yılı 250 milyar doların üzerinde tamamlamayı hedeflerken, 2023 tarihinde da 300 milyar dolarlık mal ihracatına ulaşmayı planlıyor. Ticaret Bakanlığı ayrıca Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) oluşturduğu planlar dâhilinde kısa ayrıca orta vadeli hedefler belirleniyor. Ancak ihracatın geleceği için en büyük riski de istihdam oluşturuyor. Belirlenen hedeflere ulaşma noktasında iş gücü önemli bir yer tutuyor. Sürdürülebilir ihracatı sağlamak için istihdamda hem ara eleman hem de nitelikli eleman ihtiyacı sorununu çözmek ihracatçı birliklerinin de gündemlerini işgal ediyor. İhracatçı birlikleri bu kapsamda; üye firmaların dış ticaret uzmanları, mühendis ayrıca ara eleman gibi ihtiyaçlarını karşılamak için meslek liselerine yatırım yapmanın yanı sıra, üniversite- sanayi işbirliğini de artırdı. Meslek liselerinde teknik bölümler açılmasını sağlayan ihracatçı birlikleri, üniversitelerdeki mühendislik kotalarını da doldurarak sektörlerine olan ilgiyi artırmayı başardı.

Eğitim vakfı kuran tek birlik var

Bu konuda en ciddi çalışmaları İstanbul Hazır Giyim ayrıca Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) yürütüyor. 1998 tarihinde İHKİB Eğitim Vakfı’nı kuran birlik, üyelerinin ihtiyacı olan nitelikli eğitilmiş iş gücünün karşılanması ayrıca mesleki eğitimin desteklenerek geliştirilmesine katkı sağlıyor. İhtiyaç sahibi öğrencilere öğrenim bursu vererek öğrencilerin eğitimine katkıda bulunurken bir taraftan da eğitim alan öğrencilerin sektördeki istihdamını destekleyen İHKİB’in 5 meslek ayrıca teknik liseyle protokolü bulunuyor. İHKİB, hazır giyim meslek liselerinde okuyan gençlerin dijital dönüşümle ortaya çıkan yeni iş ortamına, dışlanmışlık hissi yaşamadan adaptasyonlarını kolaylaştıracak dijital, yüz yüze ayrıca uygulamalı eğitimlerin verildiği ‘İş’te Yeni Yetkinlikler Merkezi’ni de kurmaya hazırlanıyor.

İstanbul Tekstil ayrıca Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri (İTKİB) Genel Sekreterliği’nin başlattığı ayrıca sektörel olarak büyüyen “Tercihim Tekstil Mühendisliği” çalışması meyvelerini verdi. Tekstil, hazır giyim, deri ihracatçı birlikleri ayrıca tekstil sanayi işverenleri sendikası ile YÖK arasında imzalanan protokole göre üniversite sınavında ilk 20 bine giren öğrenciler, tekstil mühendisliğini tercih etmeleri durumunda her ay net asgari ücret tutarında karşılıksız burs imkânından faydalanıyor. Sınavda 20–50 bin arasında yer alan öğrenciler net asgari ücretin yüzde 70’i, 50– 80 bin arasındaki öğrenciler ise net asgari ücretin yüzde 50’si oranında karşılıksız burs alabiliyor. Bu proje ile uygulama ayrıca beceri yetkinliği yüksek insan kaynağının yetiştirilmesi ayrıca istihdam odaklı politikaların oluşturulması hedefleniyor.

İstanbul Tekstil ayrıca Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB), üniversite-sanayi işbirliği çalışmalarını artırarak, ilk kez İTÜ’de tezli Teknik Tekstiller Yüksek Lisans Programı’nın başlamasını sağladı. İTHİB tarafınca nitelikli tekstil mühendislerine duyulan ihtiyaç kadar, sektörün ara kademelerde çalışan personellerin istihdamı ayrıca niteliğini artırmak üzere Millî Eğitim Bakanlığı işbirliğinde sektörel meslek lisesini hayata geçirme çalışmaları yapılıyor. İstanbul Deri ayrıca Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği de (İDMİB) deri mühendisliği algısının yükseltilerek bölüme öğrenci kaydını teşvik etmek ayrıca sektöre nitelikli eleman yetişmesini sağlamak hedefi “Deri Mühendisliği Burs Projesi”ni yürütüyor. Programda doluluk oranı yüzde 100’e ulaştı. İDMİB eğitime destek çalışmalarını hamisi bulunduğu Zeytinburnu İDMİB Mesleki ayrıca Teknik Anadolu Lisesi konusunda de sürdürürken, deri konfeksiyon ayrıca saraciye alanında öğrenci alımı yapılması ayrıca sektöre yetişmiş insan kaynağı sağlanmasını hedefliyor. Ve ayakkabı ayrıca saraciye konusunda de farklı bölgelerde mesleki eğitim merkezleri açılması için çalışmalar yürütülüyor.

Meslek liseleri projeleri hız kazandı

Eğitim çalışmalarına önem veren ihracatçı birliklerinin en yaygın projelerini meslek liseler oluşturuyor. İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ayrıca Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) de eğitimli personel ihtiyacına yönelik aksiyonlar almaya başladı. Yıldız Teknik Üniversitesi ile işbirliği görüşmelerine devam eden İHBİR, teknik ara eleman ihtiyacına yönelik ise meslek lisesi projesine odaklandı. Birlik, özellikle gıda teknolojisi alanında Ar-Ge ayrıca inovasyon odaklı çalışmaların yanı sıra, dış ticaret uygulamalarında yetişmiş, deneyimli personellere yönelik çalışma yürütüyor. İHBİR Akademi’yi hayata geçirecek olan birlik, üye firmaların kısa ayrıca orta vadeli eğitim ihtiyaç ayrıca taleplerine yönelik çözümler geliştirmeye başladı.

Usta-çırak ilişkisiyle yetişen eleman az

İhracatçı birlikleri üye firmalarından aldığı geri dönüşlerde özellikle atölyeler başta olmak üzere usta-çırak ilişkisinin yoğun olduğu alanlarda vasıflı eleman yetiştirme çalışmalarının yetersiz kaldığını söylüyor. Bu nedenle meslek liseleri ayrıca üniversite-sanayi işbirliğine önem veren ihracatçı birlikleri bu yöndeki girişimlerini artırdı. Birçok ihracatçı birliğinde işbirliği faaliyetleri hayat buldu. İstanbul Maden ayrıca Metaller İhracatçı Birlikleri (İMMİB) bünyesinde yer alan İMMİB Erkan Avcı Mesleki ayrıca Teknik Anadolu Lisesi’nin daha özellikli olması için Milli Eğitim Bakanlığı’na başvuru yapıldı. Savunma sanayi, siber güvenlik, mekatronik, robotik döküm ayrıca kaynak, endüstriyel tasarım gibi ileri teknolojiyle ilişkili bölümleri barındırması ayrıca disiplinler arası bir yapısı olması istenen okul bu sayede özel bir statü kazanabilecek. YÖK işbirliği ayrıca İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) koordinatörlüğünde, 2020-2021 eğitim öğretim yılı itibariyle “Cevherimiz Sensin” projesi hayata geçirildi. Proje özelinde ilk sene Maden, Jeoloji ayrıca Cevher Hazırlama Mühendisliği bölümlerine ilk 80 binden yerleşen 137 öğrenciye burs verilmeye başlandı.