Bloomberg’in ‘Merkez Bankası Piyasadan Dolar Topluyor’ İddiası Necmettin Batırel’in ‘Bavulunu’ Hatırlattı

‘Arka kapı satışları’nın amacının dolar/TL’yi baskılamak olduğu ayrıca bu yöntemle de enflasyona geçişkenliğin indirgendiği basit bir teori olurken, KKM ile de kurdaki yükseliş baskılanabiliyor. Ancak dünya konjonktüründeki ters rüzgar dolardaki yukarı yönlü direnci artırdığından, aşağıya desteklemek için tüm imkanlar seferber ediliyor.

İhracatçıların döviz kazançlarının bir kısmını TCMB’de tutmaları, kredi kullanımlarında sadece ticari değil bireyselde de döviz kullanımının istenmemesi gibi uygulamaların yanında yine bir iddia olarak kalan iş insanlarına telefonla döviz ricaları gibi durumlar sonrası yeni bir iddia ilgi çekti.

BOTAŞ, bilindiği üzere Türkiye’nin doğalgaz alımında tek yetkili olan, Varlık Fonu portföyünde bulunan bir kamu kurumu. BOTAŞ’ın doğalgaz alımlarında döviz ihtiyacını Merkez Bankası karşılıyor. Şubat ayı sonunda başlayan ayrıca dünyada tüm dengeleri altüst eden Rusya-Ukrayna savaşıyla da doğalgaz fiyatları fırladı. Hemen birkaç ay öncesindeyse Türkiye’de döviz kurlarında bir tırmanış yaşandı. Böylelikle dövizle alınan ürünlerin fiyatları TL’de artarken, devamında ürünlerin fiyatları da artmış oldu.

ForeksHaber’in derlediği verilere göre, temmuz ayında açıklanan verilerde 10 ayın ardında satış yapılmadığı görülürken, 2022 yılının ilk 7 ayındaki satışlar yaklaşık olarak önceki 3 bu yılın satışları toplamına yaklaşmıştı.

Bloomberg’den Kerim Karakaya ayrıca Çağan Koç’un haberine göre, BOTAŞ fiziki döviz alım sürecinin yürütülmesi için yerli bir finans şirketiyle anlaştı. Merkez Bankası’nın banknot (efektif) döviz rezervindeki artış yine bu döneme denk geldi.

‘Merkez Bankası’na park edilen nakit miktarı rekor seviyeye ulaştı’ denildi. Haberde BOTAŞ ayrıca Merkez Bankası’nın konuya ilişkin yorum yapmadığı belirtildi.

Gürses, ‘‘Makroihtiyati tedbir’ kılığındaki çaresizlik’ başlıklı yazısında son dönemde sık sık yapılan düzenlemelere değinerek ardından efektif konusuna geliyordu:

Çabalardan biri de Merkez Bankası’nın ‘çaktırmadan’ efektif toplaması. Temmuzun son haftası iki şey dikkatimi çekmişti; biri, Merkez Bankası’nın efektif kasasındaki döviz varlıkları sürekli artıyordu. İkincisi de bankalararası döviz piyasasındaki kurlarla ‘çarşıdaki’ efektif fiyatları arasında yüzde 1’e yakın marj oluşmuştu.

Merkez Bankası şube kasalarında sürekli efektif döviz tutar. Ne için tutar? Bankalardaki döviz hesaplarından ani bir çekiliş olursa ayrıca bankalar da kısa sürede efektif bulamazsa Merkez Bankası tedarik eder.

media-cdn.t24.com.tr

2018’de Rahip Brunson krizinde bankalardan döviz çekilişi olduğuna değinen Gürses, o dönem kasada 1 milyar dolar azalma görüldüğünü belirtirken, yine o dönem bankaların yurtdışından hızla efektif getirterek kasalarındaki miktarı 4 milyardan 8,9 milyar dolara çıkarttıklarını belirtiliyor. Pandemide de aynı şekilde bir azalma görülüyor. 

Son hareketinse Aralık 2021’de görüldüğünü söylerken, MB kasasında kayda değer bir değişimin olmadığını bankalardaysa 2,3 milyar dolar azalma görüldüğünü söylüyor.

media-cdn.t24.com.tr

• Turist geliyor, nakit döviz akıyor: Bu zaten bankalara gelir; bankalar da yurtdışına yollar, hesaplarına geçmesini sağlar.

• Hesaplardan döviz çekilişi var hazırlık yapıyor: Denilecek bir durum da yok.

• Ruslar ruble getiriyor: Uluslararası rezerv tablosuna bakıldığında SDR sepetinde olmayan para birimlerinde değişiklik yok.

Belli ki Merkez Bankası piyasadan efektif döviz topluyor. Öyle görünüyor ki kimi bankalar ile Merkez Bankası’yla işlem yapmaya yetkili müesseseler (döviz büfeleri) aracılığı ile yapılmış.

• Merkez Bankası efektif kasasının olağandışı biçimde 6,5 milyar dolara çıkması,

• Bankalararası döviz kuru ile serbest döviz piyasasındaki efektif kuru arasındaki marjın Temmuz’un son 10 gününde yüzde 1’i geçmesi,

• Merkez Bankası döviz efektif piyasasındaki işlem hacminin iki haftalık toplamda 1,8 milyar dolara zıplaması.

Bu üç somut göstergeye ilaayrıca olarak piyasadaki oyuncuların da bunu dillendirdiğini not edeyim. 

Bir taraftan döviz satarken başka bir kanaldan döviz toplamanın sonuçlarının ne olacağını sanıyorlar?

twitter.com

twitter.com

twitter.com

Türkiye Gazete’sindeki ‘Adım adım hedefe’ başlıklı yazıda, Türkiye’ye yabancı girişleri için Batırel şu ifadeleri kullanıyor: 

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin’in Soçi’deki mutabakatı sonrası Akkuyu Nükleer Santrali’ni yapan Rosatom şirketi 15 milyar dolarlık kaynağı Türkiye’ye transfer etti. Rus zenginler 6 ayda 4,1 milyar dolarlık konut satın aldı. Bu yılın ilk yarısında yurt dışından bavulla 17,5 milyar dolar geldi.

Tweet silinse de yazı ifadeler yerinde duruyor.