Beklenen Temmuz Zammı Gelmeyebilir: Milyonlarca Emekli ve Memur İçin Enflasyonla Gelen Zam Tehlikesi Ne?

Açıklanacak olan TÜİK resmi enflasyon verisi, temmuz ayında yapılacak memur ve emekli maaş zamlarının belirlenmesinde son adıma yaklaşırken, 3 Temmuz’da açıklanacak olan enflasyonla zamlar netleşecek. 

Prof. Dr. Aziz Çelik, BirGün Gazetesi’ndeki yazısında, ‘TÜİK TÜFE’de Mayıs enflasyonunu aylık olarak yüzde 3 açıklarsa 5 aylık resmi enflasyon 22,3 ve yıllık enflasyon da yüzde 75 civarı olur. Eğer TÜFE Temmuz’da da yüzde 3 olarak açıklanırsa 2024’ün ilk 6 aylık enflasyonu yüzde 26’ya yaklaşır. Dolayısıyla Temmuz ayında emek gelirlerinin artışına esas resmi enflasyon oranının yüzde 25-26 civarında olması kuvvetle muhtemel’ diye belirtti.

Prof. Dr. Çelik, ‘TÜİK’in ne yapacağını bilmiyoruz. Çünkü verileri şeffaf değil. TÜİK yargı kararına rağmen madde fiyat listesini açıklamıyor. Şu anda TÜİK’in enflasyon için esas aldığı madde fiyatlarını bilmiyoruz. TÜİK Başkanlığı mahkeme kararlarını uygulamayarak suç işliyor. TÜİK Başkanlığının bu keyfiliği milyonlarca çalışanın ve emeklinin daha düşük zam almasına yol açıyor ama bu TÜİK Başkanlığının umurunda değil’ ifadelerini kullandığı yazıda emekli , memur ve çalışanların zamlarına yönelik şunları yazdı:

Hükümet ve AK Parti yetkilileri asgari ücrette temmuzda artış olmayacağı konusunda çok net! Ekonomi yönetimi ve Merkez Bankasının görüşü de bu yönde. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı da ‘asgari ücreti artırmama koalisyonunun’ sözcüsü gibi. Bilindiği gibi Asgari Ücret Tespit Komisyonunu toplantıya çağırma yetkisi bakanda.

Türk-İş’e göre 4 kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması (açlık sınırı) Mayıs ayında 19 bin liraya yaklaştı. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda işçi tarafını temsil eden Türk-İş de asgari ücretin artırılması konusunda pek istekli değil. Kendi açıkladıkları verilerin bile gereğini yapmıyorlar. 

Bu nedenle asgari ücretin artmaması ortalama ücretlerin artmaması anlamına geliyor. Temmuz ayında asgari ücrete zam yapılmaması neredeyse tüm ücretlerin yerinde sayması anlamına geliyor.

Temmuz ayında işçi ve Bağ-Kur emeklilerine yapılacak olan 6 aylık enflasyon farkı artışının yasa gereği olduğunu vurgulayan Çelik, milyonlarca emeklinin resmi enflasyon kadar artışına karşın sıfır zam alabileceğini belirtti:

Şeytan ayrıntıda gizli! Bilindiği gibi kök aylıkları 10 bin TL’nin altında olan emeklilerin aylıkları Hazine tarafından 10 bin TL’ye tamamlanıyor. Böylece en düşük emekli aylığı emeklinin kendisi için 10 bin TL oluyor. Dul ve yetimler için çok daha düşük. Ancak emekli aylıkları artışı tamamlanan aylığa değil kök aylığa yapılıyor.

Eğer temmuz ayında emekli aylıklarına yapılacak zam kök aylıklara yapılırsa ve en düşük aylık (10 bin TL) resmi enflasyon kadar artmazsa milyonlarca emekli sıfır zam veya resmi enflasyondan bile düşük oranda zam alacak. Örneğin kök aylığı 8 bin lira olan bir emekli yüzde 25 zam alırsa aylığı 10 bin TL olacak. Zaten şu anda 10 bin lira alıyor. Değişen bir şey olmayacak. Diğer bir ifadeyle sıfır zam alacak.

Memurlar için de temmuz ayında 4 milyonun üzerinde memur ve 2,5 milyona yakın memur emeklisinin zamları için, toplu sözleşmeye dikkat çeken Çelik, ‘sözleşmedeki hatalı hüküm’ nedeniyle memur ve memur emeklisi maaşlarının resmi enflasyonun yaklaşık 5,5 puan altında kalan bir zam alabileceklerini belirtti.

Bilindiği gibi memur maaşlarına Ocak ayında enflasyon farkı dışında yüzde 15 zam yapılmıştı. Temmuz ayında yüzde 15’lik zam enflasyondan düşülecek ve enflasyon farkı bulunacak. Kısacası memurlar tartışmalı resmi enflasyon oranında dahi zam alamayacaklar. Aynı durum memur emeklileri için de geçerli olacak.

Memur emekli aylıklarının maaşa oranı düşecek. Bilindiği gibi Temmuz 2023’te uygulanma başlayan “ilave ödeme” emekli aylıklarının hesabında dikkate alınmıyor. Böylece 2023 yılı başında maaşın yüzde 71’ine karşılık gelen memur emekli aylığı şu anda maaşın yüzde 41’ine geriledi. İlave ödeme temmuz ayında memur maaş artışı oranında artacak. Ancak bu artış yine emekli aylıklarına yansımayacak.