DNS (Domain Name System) Nedir? Nasıl Çalışır?

İnternet dünyasının, web sitesi alan adları kavramının doğuşu olan, bizi bir sitenin IP adresini ezberlemek yerine, alan adlarıyla (kelimelerle) bağlanma imkanını bizlere sunan Domain Name System (Alan Adı Sistemi) nedir? DNS ne işe yarar? DNS ayarı nasıl yapılır? DNS nasıl değiştirilir? Gibi soruların cevaplarından bahsedeceğiz.

DNS Nedir?

1980’li yıllarda kullanılmakta olan bilgisayar sayısını düşündüğümüzde DNS’nin yaptığı işin elle yapılabildiği mantığı çok saçma gelmez sanırım. Bilgisayarlara ait adlar ve IP adresleri bir dosyada tutuluyor ve yeni gelen bilgisayarlar manuel olarak elle bu dosyaya kaydediliyordu. Bu dosya her bilgisayarda bulunmak zorundaydı. Bunun mantığı ise bir veri dosyası sizin bilgisayarınıza uğradığında hedef kişinin adresi dosyada mevcut mu değil mi, mevcutsa iletişim kuracağı kişinin IP adresini alıp iletişim kurabilir hale getirmesidir.

Bu dosyanın tutulmasındaki bir diğer amaç ise internet dünyasına yeni katılan bir bilgisayarın, adresini hemen sistemde kaydetmek, birinin iletişim kurmak istemesi halinde o bilgisayarı aramakla özel olarak uğraşmaması için tüm bilgisayarlarda bu bilginin bulunmasını hedeflemekteydi. Bu işlemi gerçekleyebilmek için bir ana bilgisayar seçildi. Yeni bağlanan tüm cihazlar buraya kaydını yapıyor, diğer bilgisayarlarda belirli aralıklarla girip kendi dosyalarını güncelliyordu.

Bilgisayar sayısındaki yoğun artış, bu işlemi zora sokmaya başlamıştı. Çünkü o büyüklükte bir dosyayı indirmek, yönetmek zor bir iştir tahmin edersiniz ki. Düşünün ki aynı anda yüzlerce bilgisayar kaydın tutulduğu ana bilgisayara bağlanıp kendi bilgisayarına kopyalamak istiyor, o bilgisayarın kilitlenmeme şansı çok düşüktür.

Bu arada ana kaydın tutulduğu bilgisayar Amerika’da Stanford Üniversitesi’nde tutuluyordu. Tüm bilgisayarların IP adreslerinin tutulduğu bu HOSTS.txt isimli dosyada IP adreslerinin eşsiz olmasını sağlamak da zorlaşmaya başladığından, 1984 yılında DNS icat edildi.

1984 yılına kadar işleyişin HOSTS dosyası üzerinden götürülmesi sağlandı, internete bağlanan her bilgisayarda HOSTS dosyasının bir kopyası bulunmakta, bu kopya sayesinde iletişim kurulmak istenen bilgisayarın IP’si buradan bulunup iletişim sağlanıyordu.

Paul Mockapetris 1984 yılında bu soruna çözüm amaçlı RFC 882 ve RFC 883 projesiyle Domain Name System’in temellerini atmış olup ilerleyen zamanlarda RFC 1034 ve RFC 1035 ile DNS bugün ki halini almıştır.

DNS Nasıl Çalışır?

Şimdi düşünün ki bir web sitesine bağlanacaksınız bu web sitesinin adresinin yalnızca 172.217.169.99 bu IP adresiyle bağlanabiliyorsunuz. Bunu aklınızda tutmak çok zor değil mi sizce de? Domain Name System sayesinde www.google.com.tr yazdığımızda arka planda bu IP adresine dönüşüyor. Yani asıl mantık şu şekilde işlemektedir.

Biz bilgisayarımızdan www.google.com.tr’ye bir istek yapıyoruz. Tarayıcı DNS Server’a bir istek gönderiyor Diyor ki arkadaşım ben Google’a bağlanmak istiyorum domain bu, bana bunun karşılığına gelen IP adresini verir misin? DNS Server üzerinde bulunan domainlere karşılık gelen IP adresleri veritabanına bakıyor, Google’a ait olanı buluyor ve cevap olarak bağlanmak istediğimiz sayfanın IP adresini geri dönüyor. Bu bahsettiğim işlemler saniyenin de altında gerçekleşen işlemlerdir.

İşin biraz daha detay kısmına girecek olursam, bağlanmak istediğim domain tarayıcıya yazılır, tarayıcının bir cache belleği bulunur. Bağlandığımız sayfaların IP adreslerini her defasında gidip DNS servera sormayalım diye belli bir kısmı cache belleğinde tutar, amacı daha hızlı cevap dönebilmesi içindir.

Cache belleğinde yoksa bu bilgi, DNS servera bağlanır, isim-IP çözümlemesi gerçekleşir, tarayıcıya cevap olarak IP adresi dönülür. Burada özel bir DNS adresi girilmediği müddetçe, sizin servis sağlayıcınızın DNS adresine yönlendirilir, cevabı orada araştırılır. Bulamazsa bir üst DNS Server’a sorar. Domain Name System bir ağaç yapısıdır.

DNS Ayarları: Yasaklı Sitelere Giriş

Son olarak konuyu bitirmeden önce DNS ayarı nasıl yapılır, DNS Ayarları nasıl olmalıdır, ülkemizde yasaklı sitelere giriş için DNS ayarı nasıl yapılmalıdır, DNS adresi nasıl değiştirilir onu göstermek istiyorum. DNS adresleri değiştirilerek hem bağlanacağımız sayfalara daha hızlı giriş yapma imkanı, hem giremediğimiz yasaklı sitelere giriş imkanı buluruz.

İlk olarak ekranın sağ alt köşesinde bulunan Wifi sembolüne tıklayarak “Ağ Paylaşım Merkezi”ne girin.
Hali hazırda bağlı olunan ağa sağ tıklayın ve özellikleri seçin.
Açılan sekmede İnternet protokolü sürüm 4 (tcp/ipv4) seçeneğine tıklayarak özelliklere gidin.
“Aşağıdaki DNS sunucu adreslerini kullan” seçeneğine tik atarak kutulara DNS adreslerini girin.
Ayarları kaydedin.

“DNS sunucu adreslerini kullan” seçeneği tıkladıktan sonra aşağıdaki 2021 DNS adresini kullanın.

8.8.8.8
8.8.4.4

DNS Nedir? Nasıl çalışır? Yasaklı sitelere giriş için DNS ayarları nasıl yapılır? konularından bahsettiğimiz DNS nedir? İçeriğimizin sonuna geldik. Umarım DNS hususunda faydalı bir içerik olmuştur. Daha fazla bu tarz teknoloji bilgileri için teknoloji kategorimizi ziyaret edebilir ve daha fazla içeriğe ulaşabilirsiniz.