C-130 Kargo Uçağı Özellikleri ve Türkiye’deki Sayısı

Gürcistan-Azerbaycan sınırında meydana gelen trajik olay sonrası C-130 Hercules’in teknik yönleri ve Türkiye’nin envanterindeki yerinin güncel bir özetine ihtiyaç doğdu. Bu zorlu durumda, uçakların taşıma kapasitesi, operasyonel kullanımları ve geçmişteki kazalara dair bilgiler yeniden ele alınıyor.

C-130’un Temel Özellikleri Lockheed C-130 Hercules, dört turboprop motoruyla çalışır ve zorlu koşullarda kısa pistlerden dahi kalkış yapabilme yeteneğine sahiptir. İlk üretimi 1954’te başlayan bu model, dünya genelinde 70’ten fazla ülkenin hava kuvvetlerinde görev yapmaktadır. Görev profili ağır kargo taşıma, mühimmat nakli, insani yardım, yangın söndürme ve hava ambulans gibi çok yönlü alanları kapsar.

Teknik Özellikler

• Uzunluk: 29 metre
• Kanat açıklığı: 40 metre
• Boş ağırlık: 34 ton
• Azami kalkış ağırlığı: 79 ton
• Azami hız: 620 km/s
• Uçuş tavanı: 10.060 metre
• Menzil: 2.000–4.000 km aralığında varyantlara bağlı
• Toplam üretim adedi: 2.500’ün üzerinde
• İlk üretim yılı: 1954

Gürcistan’da kaza ile ilişkilendirilen uçak, C-130E varyantına ait olduğu belirtiliyor.

Kaç Kişilik Kapasite Uçağın taşıma kapasitesi operasyonun türüne göre değişir. Amerikan Hava Kuvvetleri kayıtlarında üç mürettebatlı modeller için şu seçenekler belirlenmiştir:

• 92 yolcu,
• 72 tam teçhizatlı asker,
• veya 64 paraşütçü

İhtiyaca göre medikal tahliye görevlerinde de kullanılabilir ve afet bölgelerinde mobil hastane olarak işlev görür.

Türkiye’nin Envanterindeki C-130 Sayısı Türkiye, 1963’te ilk C-130 filosuna katılmıştır. 1964–1991 arasındaki dönemde iki farklı modelden toplam 13 uçak envantere girmiştir. 2012 yılında Suudi Arabistan Kraliyet Hava Kuvvetleri’nden 6 adet C-130E daha satın alınmıştır. Güncel durumda Türk Hava Kuvvetleri’nin envanterinde yaklaşık 19 adet C-130B/E modeli bulunmaktadır ve bunlar Kayseri 222’nci Filo Komutanlığı bünyesinde görev yapmaktadır. Modernizasyon çalışmaları kapsamında uçakların 2040 yılına kadar hizmette kalması planlanmaktadır. Ayrıca, Milli Savunma Bakanlığı geçen ekim ayında İngiltere Kraliyet Hava Kuvvetleri’nden 12 adet C-130J Super Hercules tedarik edileceğini duyurmuştur.

Geçmiş Kazalar ve Sık Karşılaşılan Nedenler C-130 ailesi geçmişte pek çok trajik kazayla gündeme gelmiştir. Öne çıkan olaylar şunlardır:

• 13 Nisan 1982: Amerikan Hava Kuvvetleri’ne ait bir C-130H Erzurum’dan İncirlik’e giderken düştü ve 27 kişi hayatını kaybetti.
• 2014: Cezayir Hava Kuvvetleri’ne ait bir C-130 düştü; 78 yolcudan biri hariç herkes hayatını kaybetti.
• 4 Temmuz 2021: Filipinler Hava Kuvvetleri’ne bağlı bir C-130 iniş sırasında kaza yaptı; 50 kişi yaşamını yitirdi.
• 11 Kasım 2025: Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait C-130E modeli Gürcistan-Azerbaycan sınırında düştü ve uçaktaki 20 personel şehit oldu.

Bu kazaların çoğu, ağır hava koşulları, teknik arızalar veya pilotaj hataları gibi etkenlerle ilişkilendirilmektedir. Gürcistan’da yaşanan son olayın nedenleri ise kara kutusu incelemesinin tamamlanmasının ardından netleşecektir.